Ooit van The Dead Zone gehoord? Drie keer raden… Nee, het is geen nieuwe Netflix-serie. Ook geen marketingstunt voor een nieuwe, ludieke begraafplaats. Zelfs geen term die psychologen gebruiken om het liefdesleven van jonge ouders te beschrijven. Het heeft alles te maken met SDG 14: leven in het water.
Dead Zones zijn gebieden in fjorden, baaien, zeeën en oceanen waar nauwelijks nog zuurstof en dus leven te vinden is. Zo is er in de Baltische Zee een 'dead zone' zo groot als Ierland. Het gebied tussen Korea en China is één grote dode zone en in de golf van Mexico is er eentje die ruim twee keer zo groot is als Nederland.
Tegenwoordig zijn er helaas ook dode zones op het land. Er zijn hele gebieden in bijvoorbeeld Centraal-Frankrijk waar nauwelijks nog insecten voorkomen en dus ook geen vogels en zoogdieren. Maar laten we het nog wat langer over het leven in het water hebben (SDG 14) en weer de oceanen induiken.
Meststoffen
De dode zones ontstaan door eutrofiëring. Overvloedige meststoffen (in de praktijk kunstmest) vanuit de velden en boomgaarden bereiken via het grondwater, de slootjes en ten slotte de rivieren, de zeeën. Deze extra voeding (met name nitraten en fosfaten) veroorzaakt een massale algengroei. Als deze algen beginnen af te sterven, gebruiken de bacteriën die de algen afbreken zoveel zuurstof, dat er geen zuurstof meer overblijft voor andere levensvormen. Al snel komen de vissen met hun buiken omhoog bovendrijven, het leven in het water sterft massaal.
Winst versus natuur
Het is helaas het zoveelste voorbeeld van de negatieve gevolgen van grootschalige, chemische landbouw, waar het draait om winstmaximalisatie en eigenlijk nooit om de natuur. Aandeelhouders die winst willen op korte termijn, versus nieuwe generaties die baat hebben bij een leefbare planeet op lange termijn. We gaan door met het vervuilen van onze planeet, terwijl we goed weten dat we daarmee schade veroorzaken. Het 'we hadden niks door' argument gaat al lang niet meer op.
Oproep
Lieve beleidsmakers, kom alstublieft met een stevige belasting op kunstmest en investeer deze extra inkomsten in duurzame landbouwpraktijken om zo het gebruik van compost en andere natuurlijke alternatieven te stimuleren. In Zweden werkt dit uitstekend! Zo kunnen wij er met z’n allen voor zorgen dat de ‘dead zones’ langzaam maar zeker verdwijnen. Ook op het land.
Deze blog van Michaël Wilde, verantwoordelijke voor de afdeling Duurzaamheid & Communicatie bij Eosta, verscheen op SDG Nederland.