Blog Bavo van den Idsert:
"Stille, groene revolutie gaande in landbouw- en voedingsland"
Een stille, groene revolutie
Wie de media de afgelopen weken gevolgd heeft, is getuige van een stille revolutie in landbouw- en voedingsland. Natuur-, klimaat-, bodem- en waterkenners luidden al jaren de noodklok. Het lijkt alsof de knop nu om is en iedereen begrijpt dat de chemie- en mestkraan dicht moet. Niet alleen in Groningen, maar in heel Nederland.
De Raad van de Leefomgeving en Infrastructuur deed een behoorlijke duit in de zak met het advies om de veestapel in Nederland fors in te krimpen en te pleiten voor meer natuurinclusieve landbouw. Adviesbureau CE Delft berekende dat vlees 25% (kip), 40% (rund) of 53% (varken) duurder zou moeten zijn vanwege de verborgen kosten.
Ik had het genoegen om onlangs mee te discussiëren over de toekomst van het EU landbouwbeleid. Het ministerie van LNV organiseerde hiervoor een stakeholdersbijeenkomst. Geen moment te laat, want het beton voor het nieuwe GLB is al min of meer gestort. Brussel wil alle landbouwgelden inzetten op maatschappelijke doelen, zoals klimaat, biodiversiteit, water en regio. De lidstaten sturen nationaal aan, maar moeten wel bijdragen aan de EU doelen. Een mooie uitdaging voor Nederland met zijn hoog intensieve veeteelt en daarmee samenhangende derogatie voor fosfaat (lees: mest). De graadmeters voor het nieuwe landbouwbeleid worden: minder dierlijke en meer plantaardige productie, grondgebonden en natuurinclusieve landbouw en tenslotte bijdragen aan maatschappelijke doelen zoals klimaat en biodiversiteit. Stuk voor stuk criteria die nauw aansluiten bij de grondgedachte van biologische landbouw. Deze kan ons dan ook prima in die richting gidsen.
Tot nu toe was de leidraad voor het landbouwbeleid gebaseerd op kostenefficiëntie en opbrengstvermeerdering, met andere woorden: hoge productie voor lage prijzen. Dit model lijkt hard op weg om failliet verklaard te worden. Hoge opbrengsten voor lage kosten plegen een vorm van roofbouw ten koste van publieke waarden, zoals natuur, biodiversiteit, klimaat, bodemvruchtbaarheid en water. Het begint tot de EU en onze nationale overheid door te dringen dat deze publieke waarden ook een economische waarde hebben. Het vernietigen ervan is een verborgen kostenpost, die de maatschappij nu al meer kost dan het oplevert. Met de visieverandering die nu doorbreekt, krijgen de maatschappelijke waarden, die bij de biologische landbouw in goede handen zijn, óok een economische waarde. Hiermee krijgt de stille groene revolutie – met méer biologische landbouw – echt vaart.