Het Europees landbouwbeleid faalt op het gebied van duurzaamheid en het kost te veel geld. De natuur is hiervan de dupe. Dat stellen de organisaties BirdLife International, Vogelbescherming, NABU en het European Environmental Bureau in een rapport dat zij op 21 november hebben gepubliceerd. Voor deze studie zijn meer dan 450 wetenschappelijke publicaties onderzocht. De studie is uitgevoerd door experts op het gebied van ecologie, agro-economie en sociologie.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek zijn:
- Zowel sociaaleconomisch als op het gebied van duurzaamheid scoort het Europese Landbouwbeleid onvoldoende of slecht als het gaat om efficiëntie, effectiviteit, samenhang, toegevoegde waarde en relevantie;
- Het meeste geld gaat naar directe inkomenssteun van agrarisch ondernemers zonder dat daar voldoende waarborgen aan verbonden zijn dat deze ondernemers bijdragen aan de doelen van het Europese Landbouwbeleid;
- Het Europese Landbouwbeleid is niet ambitieus genoeg op het gebied van duurzaamheid om de enorme afname van natuur op het boerenland te stoppen. Het faalt op het gebied van ecosysteemdiensten en het beleid schiet bovendien tekort om de impact van klimaatverandering op te vangen;
- De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen worden niet gehaald en het beleid voorziet ook niet in toekomstige verbetering van die situatie.
Conflicterende doelen
Hoofdonderzoeker Guy Pe'er van iDiv Research Centre, Helmholtz Centre for Environmental Research – UFZ Universiteit van Leipzig: "Met 60 jaar ervaring in het combineren van agrarische productie en milieubescherming is er genoeg kennis over de mogelijkheden. Maar met het huidige Europese Landbouwbeleid kan dit samengaan van productie en duurzaamheid niet worden bereikt. Het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) heeft weliswaar bruikbare onderdelen, maar het leidt aan conflicterende doelen en opgeblazen verwachtingen. Het is daarom in het beste geval maar matig effectief is. Op gebied van efficiëntie, samenhang en relevantie werkt het GLB slecht. Doelen ten aanzien van duurzaamheid, bescherming van het milieu en de biodiversiteit kunnen met het huidige GLB níet worden bereikt. Alleen een samenhangende set doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, waaronder sociale duurzaamheid en natuur- en milieubescherming, kan op termijn leiden tot echte resultaten én draagvlak onder zowel de bevolking als agrarische ondernemers."
Vogelstand in Nederland
Het falende landbouwbeleid weerspiegelt zich ook in Nederland in de stand van de vogels op het platteland. Veel van de populaties vogels van het boerenland gaan ernstig achteruit en enkele soorten dreigen zelfs uit te sterven. Soorten zoals patrijs en veldleeuwerik zijn met meer dan 90 procent in aantal afgenomen. Weidevogels als de grutto, scholekster en tureluur, waarvoor Nederland internationaal zeer belangrijk is, zijn de afgelopen decennia met tientallen procenten achteruit gegaan. Voor Vogelbescherming is het behoud van deze vogels een hoofdprioriteit. Een duurzaam Europees landbouwbeleid is daarbij voorwaarde nummer één.