De discussie over de noodzakelijke transitie in de landbouw heeft een nieuwe dimensie gekregen. Het Duits-Nederlandse onderzoek naar de dramatische teruggang van de insectenpopulatie is ingeslagen als een bom, aldus Bionext. De duurzame bedoelingen van de afgelopen jaren ten spijt, holt de biodiversiteit achteruit. De natuurinclusieve biologische landbouw biedt wel oplossingen die het tij kunnen keren. De kosten-efficiënte productiestroom moet omgebogen wordt naar maatschappelijke - en natuurinclusieve productie. Het initiatief van wetenschappers en natuurorganisaties voor een herstelplan van de biodiversiteit is een start daarvan. De petitie Code rood voor de Natuur geeft in elk geval een signaal af aan het nieuwe kabinet.
De gespannen verhouding tussen onze overproductieve landbouw en de noodzakelijke natuurinclusieve landbouw is deze weken beter zichtbaar dan ooit. De ene dag stemt het Europees Parlement voor een verbod op het meest gebruikte bestrijdingsmiddel ter wereld, glyfosaat. De volgende dag besluit de Europese Commissie om glyfosaat weer voor vier jaar toe te staan, omdat de landbouwsector niet meer omheen kan.
Divers onderzoek toont aan dat neonicotinoïden mede-veroorzaker zijn van de massale bijensterfte. Soms bereiken deze middelen ook de gewassen van de biologische buurman, die zijn productie vanwege contaminatie ziet worden afgekeurd, terwijl hij deze vervuiling niet veroorzaakt heeft. Bio-boeren gebruiken immers geen chemisch-synthetische middelen. Toch krijgen zij, net als de insecten, wel de rekening gepresenteerd.
In het regeerakkoord zijn specifieke beleidsdoelen opgenomen voor biodiversiteit, bodemvruchtbaarheid en natuurinclusieve landbouw rond Natura 2000-gebieden. Zelfs eerlijke ketens is een nieuw beleidsdoel. Het regeerakkoord spreekt van 'herstel en behoud' van natuur en wil een deel van de intensieve dierhouderij saneren.
Het zijn onderwerpen die zijn verweven met de grondbeginselen van de biologische landbouw. Tegelijkertijd stelt het regeerakkoord dat de sterke exportpositie van Nederland (2e ter wereld) beschermd moet worden: "Onze agro-foodsector kan een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzame voedselvoorziening voor de groeiende wereldbevolking. Het beleid is er op gericht dit potentieel te benutten, binnen de geldende natuur- en milieunormen. Innovatie en ondernemerschap zijn daarbij cruciaal (…)." De uitleg van deze passage bepaalt waar Nederland de komende jaren leidend in zal worden. Als de natuur- en milieunormen en herstel van natuur en andere maatschappelijke doelen centraal staan, dan kan Nederland met al haar kennis, innovatiekracht en efficiëntie leidend worden in duurzaam efficiënte landbouw en voeding. Als export als doel op zich gesteld wordt, dan zal de balans makkelijk doorslaan naar kostenefficiënte productie waar natuur en milieu zich naar moeten schikken.
De hoogproductieve landbouw in Nederland en de omliggende landen kan zo productief zijn omdat veel kosten geëxternaliseerd worden op de samenleving: de afbraak van biodiversiteit, de sterfte van insecten, de vervuiling van oppervlakte- en grondwater (wat zuiveringsbedrijven miljoenen per jaar kost), de afbraak van bodemvruchtbaarheid en de versnelde uitstoot van CO2 door verdroging van veenweidegebieden zijn enkele voorbeelden. En dan zijn de gezondheidsproblemen door de overconsumptie van kwaliteitsarme voeding, nog niet meegerekend.
De werkelijke transitie waar gidsland Nederland voor staat is de overgang van kostenefficiënte naar maatschappelijk verantwoorde landbouw en voeding. Deltawerken voor het herstel van de biodiversiteit, bodemvruchtbaarheid, schoon water en schone lucht zijn hard nodig en daar sluit Bionext zich graag bij aan. Er is maar een instrument om die doelen te bereiken en dat is: de vervuiler betaalt.
Bron: Bionext
