Consumenten gooien houdbare producten als koffie en thee, vis in blik, stroop, rijst, en sappen uit pak vaak onnodig snel weg. Veel mensen kennen het verschil niet tussen tenminste houdbaar tot (THT, een kwaliteitsgarantie voor houdbare producten) en te gebruiken tot (TGT, een advies voor veilig gebruik van versproducten), en nemen daarom het zekere voor het onzekere.
Lang houdbaar
De 86 deelnemers aan de Wageningse studie gooiden gemiddeld 39% van de houdbare producten die ze aangeboden kregen weg als de THT verstreken was. Weglaten van de THT-aanduiding leidde tot 12% minder verspilling (27%). Werd de THT vervangen door de uitdrukking lang houdbaar, dan gooiden de deelnemers maar liefst 31% minder weg dan met een THT-datum op de verpakking. Gebruik van andere alternatieven voor THT had minder (Kwaliteit gegarandeerd tot [X]), geen (Na datum [X] kijken, ruiken en proeven) of zelfs averechts effect (Best te gebruiken voor [X], Geproduceerd op [X]). ‘Vochtige’ producten, zoals pakken sap, groenten in glas, soep en blikjes vis werden het meest weggegooid als er geen datum op de verpakking stond; honing, rijst, suiker, thee, pasta en zout belandden het minst vaak in de afvalbak. In de beleving van consumenten bederven ‘vochtige’ producten sneller dan droge waar, aldus de onderzoekers.
Stapsgewijs vervangen
"Consumenten hechten veel waarde aan voedselveiligheid en zijn bang om ziek te worden van producten die misschien niet meer goed zijn", zegt Hilke Bos-Brouwers, senior onderzoeker bij Wageningen Food & Biobased Research. “Verandering van de THT op lang houdbare producten zou daarom stapsgewijs moeten plaatsvinden, te beginnen met de productgroepen waarbij mensen de minste risico’s ervaren, zoals honing of pasta. "Dit gaat bij voorkeur gepaard met duidelijke voorlichting over houdbaarheid(sdata) en de verschillen tussen lang en kort houdbare producten."Green Deal
Het Wageningse onderzoek is de eerste aanzet tot acties binnen de Green Deal 'Over de Datum?' – een overeenkomst tussen het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI), de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO), Wageningen University & Research en de ministeries van Economische Zaken, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, en Infrastructuur en Milieu. De partijen spreken hierin af zich in te zetten voor een beter begrip en gebruik van houdbaarheid(sdata) bij de consument, met als doel voedselverspilling tegen te gaan. Zij ontwikkelen publieksgerichte campagnes, en richtlijnen voor weloverwogen, gedoseerd gebruik van houdbaarheidsaanduidingen. Wageningen University & Research helpt kennishiaten te vullen en zet samen met de partners onderzoek op die de diverse acties ondersteunen. Een en ander gebeurt bijvoorbeeld in het publiek-private samenwerkingsproject 'Houdbaarheid Begrepen'.Houdbaarheidsdata en voedselverspilling
De totale hoeveelheid voedselverspilling in de Nederlandse agrifoodketen bedroeg in 2014 tussen de 1,9 en 2,6 miljard kilo. Ruim een kwart van het verspilde voedsel is afkomstig van de consument: 800 miljoen kilo, omgerekend zo'n 47 kilo per persoon. De Nederlandse overheid streeft naar halvering van de totale voedselverspilling door de consument in 2030. Uit de Eurobarometer blijkt dat slechts 38% van de consumenten het verschil kent tussen tenminste houdbaar tot (THT, kwaliteitsgarantie voor lang houdbare producten) en te gebruiken tot (TGT, advies voor veilig gebruik van versproducten). Gemiddeld gooit 16% van de mensen producten direct na het verstrijken van de THT-datum weg. Volgens berekeningen van het Voedingscentrum zou het wegnemen van misverstanden rondom de interpretatie van houdbaarheidsdata op verpakkingen naar schatting 238 miljoen (14 kilo per persoon) per jaar aan voedselverspilling kunnen voorkomen. Het aanpassen van de terminologie zou hieraan een bijdrage kunnen leveren.Voor meer informatie: Hilke Bos-Brouwers
Bron: WUR