Hens Runhaar, WUR:
'Natuurbeheer door boeren moet minder vrijblijvend en beter beloond'
Schaalvergroting en intensivering van het agrarisch land hebben de laatste decennia geleid tot een drastische verandering van het agrarisch landschap. Heggen en houtwallen werden gerooid, grondwaterpeilen verlaagd, graslanden en akkers steeds monotoner en er wordt steeds vroeger en vaker gemaaid. Planten- en diersoorten zijn in aantallen en variëteit sterk afgenomen. Zo staan weidevogels zoals de typisch Nederlandse grutto en kievit sterk onder druk.
In zijn inaugurele rede Towards 'nature-inclusive' agriculture gaat professor Hens Runhaar in op de vraag hoe er kan worden gestuurd op een verandering van de landbouw waarbij economie, ecologie, landschapsherstel en andere maatschappelijke waarden meer in balans zijn: 'natuurinclusieve' landbouw. Daarvoor moeten vele barrières worden geslecht. "Zo zijn de voordelen van natuurvriendelijk boeren minder zichtbaar dan die van de conventionele landbouw. Niet alleen voor de boeren zelf, maar ook voor consumenten", verklaart Runhaar. Maar ook zijn er belangen die strijdig kunnen zijn met een verandering richting natuurinclusieve landbouw. "Een overgang naar natuurbeheer binnen de landbouw vergt daarom andere vormen van samenwerking tussen boeren, wetenschappers en bedrijven, naast nieuwe prikkels om boeren te stimuleren om hun negatieve ecologische impact te minimaliseren en maximaal te profiteren van natuurlijke processen, zoals biologische plaagbestrijding."
Uitdagingen voor natuurbeheer binnen de landbouw
Runhaar onderzocht met collega's tien bestaande initiatieven rondom nature inclusive agriculture. De resultaten zijn beperkt, vooral omdat deelname plaatsvindt op vrijwillige basis en de ecologische ambities laag zijn. Wellicht sorteren de nieuwe boerencollectieven in het stelsel van agrarisch natuurbeheer meer effect, meent Runhaar. Dan moet wel aan een viertal condities voldaan worden: de boeren moeten gemotiveerd zijn, hun deelname moet minder vrijblijvend zijn, zij moeten in staat worden gesteld om deel te nemen én hun natuurbeheer moet niet worden belemmerd door bijvoorbeeld wetgeving.
Daarnaast is de rol van de consument nog lang niet genoeg verkend. "Het is interessant te onderzoeken hoe consumenten gestimuleerd kunnen worden om iets meer te betalen voor natuurvriendelijke producten, zoals weidevogel-kaas of melk", zegt Runhaar. "Een eerste stap daartoe zou zijn de burgers bewust te maken van wat er speelt in landbouwgebieden – ik ben bang dat dit bewustzijn erg laag is."
Tenslotte zou natuurinclusief boeren een prominentere plek moeten krijgen in het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid en in de voedselketens, waarin momenteel fabrikanten, banken, retailers en zaadleveranciers de dienst uitmaken en boeren veelal gedwongen worden zoveel mogelijk te produceren tegen zo laag mogelijke kosten. Natuur- en landschapsbeheer in agrarisch gebied moet dus ook door al die andere partijen omarmd worden.
Bron: Wageningen UR
Publicatiedatum:
Ook onze nieuwsbrief ontvangen? | Klik hier
Ander nieuws uit deze sector:
- 2023-06-05 Groningen bouwt langste ongemaaide grasmat van Nederland
- 2023-06-05 Albert Heijn en Vogelaar Vredehof leggen voedselbos aan
- 2023-06-01 Hoogste wintersterfte honingbijen sinds jaren: 25,6%
- 2023-05-31 "Als iedereen een tientje wil betalen voor een zakje van vijf tulpenbollen, dan ben ik morgen biologisch"
- 2023-05-30 "Hillegom doet genoeg aan bio-bollenteelt"
- 2023-05-25 Minister Van der Wal vindt kritiek op financiering 'Aanvalsplan Grutto' ongegrond
- 2023-05-23 Meer natuur, beter voor dierenwelzijn: maar boer Gerjo Koskamp kan het niet alleen
- 2023-05-22 Els van de Zande wint prijs met heldere uitleg over onderzoek plantgezondheid
- 2023-05-17 Biologische rozen voor het Vredespaleis
- 2023-05-12 Gratis Tegeltaxi haalt weer gewipte tegels op
- 2023-05-11 Nederlandse filmmakers lanceren groen collectief Film For Future
- 2023-05-11 Tweede Kamer wil jaarlijkse monitoring van bijen, hommels en vlinders
- 2023-05-10 Gemeente Papendrecht deelt 500 biologische tuinplanten gratis uit
- 2023-05-09 Biologische bloem(boll)entelers Julian Langelaan en John Huiberts delen hun ervaringen tijdens excursies
- 2023-05-08 Potgrond met turf funest voor natuurgebieden, maar alternatief lijkt moeilijk te vinden
- 2023-05-08 D66 Amstelveen wil dat de gemeente overstapt op biologisch groen voor parken, gazons en bermen
- 2023-05-02 "Ik kan echt gelukkig worden van onze grond"
- 2023-04-25 Nationale Bijentelling: Koud weer zorgt voor lager aantal getelde bestuivers
- 2023-04-25 "Koop alleen biologische bollen in"
- 2023-04-24 Europese Unie wil gebruik pesticiden in bloembollenteelt terugdringen