"Patenteren veredeld zaad contraproductief"

Met enige regelmaat treedt Bionext naar buiten met campagnes om bewustwording te genereren op het gebied van duurzame en biologische voeding en het behoud van een divers voedselaanbod. Miriam van Bree, manager Kennis & Innovatie bij Bionext, ging in gesprek met online platform Sustainable Junkies. Ze gaf inzicht in de huidige ontwikkelingen met betrekking tot grootschalige publiekscampagnes, waaronder over zaadveredeling.

Bionext: bodem van belang
Bionext heeft betrekking op de hele bio-sector en zet in op duurzaamheid voor mens, milieu en dier. Een product mag zich biologisch noemen wanneer het is voorzien van het Europese Skal-keurmerk. Daarbij hecht Bionext veel waarde aan een gezonde bodem. Dat kan worden onder meer worden verkregen door het toepassen van gewaswisseling. In tegenstelling tot een monocultuur, waarin jaar in, jaar uit hetzelfde gewas wordt verbouwd, treedt al snel bodemuitputting op. Door om het jaar een groenbemester te planten, blijft de bodem rijk. Dat biedt perspectieven voor het jaar erop.

Veredeling versus gen-tech
Omdat bij biologische teelt geen chemische bestrijdingsmiddelen mogen worden gebruikt, hebben wisselvallige weersomstandigheden en ongedierte veel meer invloed op de gewassen en de gewasopbrengst dan bij conventionele teelt. Om zich daartegen te kunnen wapenen zijn daarom sterke zaden en dito gewassen nodig die tegen een stootje kunnen. De natuur zelf doet dit door kruisbestuiving, maar dit is een relatief langzaam proces. Dit proces kan worden versneld via (klassieke) veredeling, waarbij planten worden geselecteerd op specifieke gewenste eigenschappen die vervolgens door toedoen van de mens worden gekruist.

Gen-tech is vergelijkbaar met veredeling, maar dit vindt plaats op DNA-niveau. Omdat nog niet duidelijk is hoe genetisch gemanipuleerde AGF-producten zich in de toekomst manifesteren, en hoe het van invloed is op de volksgezondheid, mag het zich vooralsnog geen biologisch noemen. De bio-sector gebruikt nooit genetisch gemanipuleerd zaad.

Publiekscampagnes tegen patentrecht
Naast het organiseren van open dagen en het uitgeven van diverse magazines, is Bionext ook actief met verschillende publiekscampagnes. Veel promotiemateriaal is te verkrijgen op de website www.ontdekbio.nl.

Miriam betoogt dat het patenteren van veredeld zaad met een gewilde eigenschap buitengewoon contraproductief is. "Wij vinden dat je een eigenschap uit de natuur niet kunt patenteren," laat ze het platform ontvallen. "Bovendien is het aanvragen van een patent ontzettend duur". Dat heeft volgens haar drie verregaande consequenties. Het leidt ertoe dat alleen grote bedrijven een monopolie krijgen over bepaalde planteigenschappen, omdat dit het patenteren voor kleine bedrijven te kostbaar is. Ten tweede zou dit monopolie niet goed zijn voor de prijsvorming van de zaden. Bij gebrek aan concurrentie kan zaadveredelingsbedrijf elk denkbaar tarief vragen. Daar betaalt de eindgebruiker uiteindelijk de (hoofd)prijs voor. Ten slotte zal de diversiteit van zaden en gewassen sterk achteruit gaan, waardoor ook het voedselaanbod beperkt wordt.

"Vorig jaar hebben we met publiekscampagnes 17.000 handtekeningen verzameld tegen het patentrecht op zaden. Die hebben we kunnen aanbieden bij het Europees Parlement," vertelt Miriam. "Dat heeft er dikwijls toe geleid dat in Brussel momenteel wordt gewerkt aan een een aanpassing op de toelichting van de bio-tech richtlijn." Momenteel is er een actie gaande onder de naam 'De Grootste Zaadbank van Nederland', waarmee Bionext een statement maakt door te stellen dat wij allen de actiezaden een onderduikadres kunnen bieden.

Bron: Sustainable Junkies