Charlotte Linnebank van Questionmark legt uit waar bewuste consumenten op kunnen letten als zij vruchtensappen kiezen: "Milieu- en mensenrechtenproblemen zijn streek- en landgebonden, maar fabrikanten hoeven niet te vermelden uit welk land hun sap komt. Soms staat wel trots 'Hollandse oogst' op de verpakking. Dan is zo'n Hollands sapje de meest veilige optie."
Appel- versus sinaasappelarbeid
Voor alle vruchtensappen geldt de vuistregel: hoe verser het sap, hoe beter de keuze. Verse sappen worden vaker over kleinere afstanden aangevoerd dan sap uit concentraat. En hoe dichterbij Nederland, hoe beter producenten presteren op gebied van milieubescherming en mensenrechten. Vers en aangelengd sinaasappelsap en appelsap zijn de meest populaire drankjes in de schappen. Circa 95 procent van het sinaasappelsap uit concentraat komt uit Brazilië. De arbeidsomstandigheden zijn daar relatief slecht en de lonen liggen ook nog eens lager dan in Spanje, waar ook veel verse sinaasappelsappen vandaan komen. Appelsapconcentraat komt vooral uit Turkije en China, vers appelsap komt uit Nederland, Duitsland of Polen.Boskap en waterschaarste
Eén van de grootste milieuproblemen van tropische vruchten en vruchtensappen is het kappen van tropisch regenwoud voor plantages. Vooral ananassap uit Thailand en Kenia scoort daar door slecht: een 3. Waterschaarste is nog zo'n verborgen verhaal achter vruchtensappen. Mangosap, veelgebruikt in tropische sapmixen, komt hoofdzakelijk uit India en Pakistan. Voor één liter mangosap is ruim negenhonderd liter irrigatiewater nodig. "Dankzij de milieuscores en achterliggende informatie over watergebruik en boskap die je per product kan vinden in onze Questionmark-app, kunnen mensen in de winkel deze afwegingen over hun aankopen zelf maken", legt Charlotte uit.Keurmerk
Vruchtensap met een keurmerk voor arbeid of milieu voldoet aan goede basiseisen. In de reguliere supermarkten is het aanbod daarvan echter klein. Op dit moment draagt slechts 1 procent van het fruitdrankenaanbod in de supermarkt een keurmerk voor arbeidsrechten en 24 procent een milieukeurmerk - en daarvan komt de helft van EkoPlaza.Verpakkingen
Questionmark heeft nog een praktisch advies voor duurzame consumenten. Charlotte: "Let op de verpakking. Een glazen fles kan de beste of de slechtste verpakking zijn. Het is de milieuvriendelijkste als er statiegeld op zit, want de fles kan dan wel twintig keer meegaan." Alleen grote PET-flessen worden ingezameld, versnipperd en hergebruikt. Kleine plastic flesjes, zakjes en kartonnen verpakkingen belanden tussen het huisvuil.Alle informatie van het onderzoek naar fruitdranken in de supermarkt kan men opzoeken en vergelijken op de website (www.thequestionmark.org) en in de app.
Klik hier voor het factsheet sappen-onderzoek Questionmark.