De ja-maar-biologisch-kan-toch-nooit-de-wereldbevolking-voeden-vraag

In Grensverleggers, een initiatief van MVO Nederland, vertellen verschillende Nederlandse MKB-ondernemers over de dagelijkse praktijk van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. Michaël Wilde van Eosta is één van de Grensverleggers en gaat in deze blog in op de 'ja-maar-biologisch-kan-toch-nooit-de-wereldbevolking-voeden-vraag'.

De ja-maar-biologisch-kan-toch-nooit-de-wereldbevolking-voeden-vraag
Als ik ergens een gastcollege of presentatie geef dan weet je dat-ie komt... de ja-maar-biologisch-kan-toch-nooit-de-wereldbevolking-voeden-vraag. Ik ben altijd erg blij als die vraag wordt gesteld omdat het mij de gelegenheid geeft om dit hardnekkige, negatieve vooroordeel over de biologische landbouw te ontkrachten.

Niet iedereen gelukkig

Dit vooroordeel wordt met name gevoed door landbouwexperts zoals Louise Fresco, Aalt Dijkhuizen en uiteraard de agrochemie-lobby die baat heeft bij het feit dat er zo veel mogelijk chemische producten (kunstmest, pesticiden, herbiciden, fungiciden) over het land worden uitgestort. Het is dan ook niet gek dat ze ongelukkig zijn met de opmars van de biologische landbouw.

Laten wij die ja-maar-biologisch-kan-toch-nooit-de-wereldbevolking-voeden-vraag even beantwoorden.

Op lange termijn

Het klopt dat over het algemeen, op korte termijn, biologische landbouw minder productief is. Dat heeft te maken met het feit dat biologische gewassen met rust worden gelaten en zelf hun natuurlijke groei bepalen terwijl de gangbare gewassen versneld groeien doordat ze worden opgepompt met kunstmest. Het verschil is echter veel kleiner dan men aanvankelijk dacht... niet 25 procent minder opbrengst maar slechts 8 procent, zoals dit onderzoek uit Berkeley laat zien. Veel belangrijker, zeker op lange termijn, is dat kunstmest funest is voor de bodem. Heel simpel, in de bodem zit heel veel (microscopisch) leven en in kunstmest heel veel zout... en zout en leven zijn geen goede mix. Een uitgeputte bodem betekend minder productie en uiteindelijk moet je overstappen naar een nieuw stukje land. Biologische boeren hebben daar geen last van want die verrijken de bodem met organische stof waardoor je op hetzelfde stukje land – als je het goed doet – nog honderden jaren prachtige producten kan telen. Op lange termijn is daarom de productie van biologische gewassen per vierkante meter veel hoger.

Voedselverdeling

Als het gaat om het produceren van voldoende eten gaat het niet zozeer mis bij de productie maar vooral hoe wij voedsel over de wereldbevolking verdelen. Terwijl miljarden mensen dagelijks honger lijden sterven er ook net zo veel aan de gevolgen van obesitas, diabetes en andere dieet gerelateerde ziektes. Naast het feit dat er geen balans is tussen productie en consumptie moeten wij ook kijken naar hoe wij omgaan met het beschikbare land. Hetzelfde recente onderzoek van de University of California, Berkeley wijst uit dat in Amerika meer dan 75% van de geteelde calorieën naar dierenvoeding en bio-brandstof gaan. Dat is toch belachelijk inefficiënt! Wij hoeven dus niet méér te produceren en opbrengsten te forceren, maar we moeten slimmer gaan nadenken over wat we waar telen en hoe we dat verdelen. Geen reden om de biologische landbouw als irrelevant af te wimpelen.

Non-argument

Mevrouw Fresco (en anderen) argumenteren bovendien dat biologische boeren hun land voeden met dierlijk mest en dat er niet genoeg land is om al die mest-producerende dieren te houden. Maar dat is niet zo, biologische boeren werken met compost en compost bestaat vooral uit groen-afval (bladeren), bruin-afval (takken) en slechts 10% dierlijk mest. Dieren kunnen bovendien gevoed worden met producten (gras) die voor mensen niet eetbaar zijn, dat wordt gekweekt op land dat anders niet bruikbaar is. Dus dat is ook een non-argument.

Biologisch als voorbeeld

Biologisch kan de wereld voeden maar dat hoeft niet per se. Wij zijn niet zo dogmatisch. Laten wij vooral kijken naar de biologische landbouw als een voorbeeld voor de gangbare landbouw. Als een natuurlijker en slimmer alternatief waar men met respect omgaat met de bodem, water, biodiversiteit en de mens.