Per bedrijf zijn ten minste 25 koeien per keer gescoord met het welfare quality protocol. Daarin wordt het schoon zijn, de lichaamsconditie, huidbeschadigingen, klauwscore, kreupelheid en de tijd nodig om te gaan liggen gescoord. Tijdens de bedrijfsbezoeken is de hoeveelheid strooisel in de boxen geschat. De melkproductiegegevens zijn beschikbaar van twee jaar voor het eerste bezoek tot een half jaar na het eerste bezoek. Strooisels (uitgangsmateriaal en gebruikt) en tankmelk zijn onderzocht op gehalten aan zware metalen en soorten en aantallen bacteriën.
Welfare score
Koeien in een potstal waren smeriger dan koeien in de gemiddelde ligboxenstal en het schoonst in ligboxen met paardenmest of een compost-zaagsel mengsel. Koeien in de potstal hadden de minste huidbeschadigingen aan hakken en knieën terwijl de andere strooisels gemiddeld ongeveer hetzelfde scoorden. De verschillen tussen bedrijven waren groot en niet afhankelijk van het soort strooisel. Bij de snelheid van gaan liggen scoorde de potstal gemiddeld beter dan de ligboxenstal, ongeacht het type strooisel. Er zijn geen beschadigingen aan uier en spenen als gevolg van de gebruikte strooisels waargenomen.Zware metalen
In boxcompost is het aandeel zware metalen hoger dan in paardenmest, stro en zaagsel. Vooral bij koper en zink kan er, bij lage gehalten in het uitgangsmateriaal, enige verhoging van gehalten plaatsvinden door het gebruik in de boxen door verontreiniging met mest. In strooisels met relatief hoge gehalten in het uitgangsmateriaal dalen de gehalten aan zware metalen bij het gebruik.De gehalten aan koper in de tankmelk zijn op bedrijven met boxcompost het hoogst. Opvallend is dat de kopergehalten in de melk bij alle strooisels aanzienlijk hoger liggen dan in de literatuur. Boxcompost is droog en daardoor stoffig. Daardoor zijn de stallen en koeien soms bedekt met een laagje zwart stof en kan ook het filter in de melkleiding stof bevatten.
Melkkwaliteit
In de verschillende strooiselgroepen kwamen bedrijven met een laag en een voortdurend hoog celgetal voor. Ook het aandeel koeien met een hoog celgetal is binnen de strooiselgroepen zeer verschillend. De onderzoekers concludeerden dat het totale management op het bedrijf belangrijker is voor het berekende tankcelgetal en het percentage hoogcelgetalkoeien dan het type strooisel. De overgang op compost heeft op geen van de bedrijven tot een onmiddellijke verbetering van het celgetal geleid.Bacteriën
Zaagsel bevat het minst bacteriën en compost het meest sporenvormers. In alle gebruikte strooisels met zaagsel komt klebsiella voor. Het aantal bacteriën is in alle gebruikte strooiseltypen hoger dan in het nieuw (schoon) materiaal. De hoeveelheid strooisel heeft geen invloed op het aantal bacteriën.De resultaten van het onderzoek naar de bacteriologische kwaliteit van de strooisels en het effect op de melk zijn te lezen in het rapport dat het NIZO heeft gemaakt van dit onderzoek (rapport E2012/119).
Klik hier voor het rapport 'Compost en ander strooisel in ligboxen voor Melkvee'.
Voor meer informatie: Gidi Smolders, Wageningen UR Livestock Research
Bron: bioKennis