Docent biologische landbouw Louis de Bruyn:
"Ggo's geen oplossing op de lange termijn"
Phytophthora is een zeer flexibele schimmel die zich heel snel aanpast aan nieuwe omstandigheden. Vandaag is de ggo-technologie de schimmel nog te snel af. Bij grootschalige inzet is het een kwestie van tijd vooraleer deze resistentie zal worden doorbroken.
"Ook andere ggo's werden in het verleden als dé oplossing naar voor geschoven", stelt Louis de Bruyn, docent biologische landbouw bij Landwijzer. "Acht jaar geleden zei men dat ook over de Bt-maïs. Maar deze week nog kregen we te horen dat in de VS, waar deze ggo-teelt massaal wordt ingezet, maïswortelkevers zijn aangetroffen die resistent geworden zijn. Meestal gaat een ggo de duur van het patent dat eraan verbonden is wel mee. Een handvol multinationals wordt er beter van, de boer wordt een rad voor de ogen gedraaid en heeft na enkele jaren weer een veld vol Phytophthora. Een Phytophthora die nog moeilijker te bestrijden zal zijn."
In de veredeling, zowel conventioneel als bij genetische modificatie, gaat zeer veel aandacht naar de zogenaamde verticale resistentie. Een gen wordt als 'slot' ingebracht en het is wachten tot Phytophthora de 'sleutel' vindt om de plant binnen de dringen. Maar je kan ook weerstand bieden door het ontwikkelen van meer genetische diversiteit in de gewaspopulatie.
"Bij dergelijk type veredeling staat de genetische diversiteit van de gewaspopulatie borg voor de stressbestendigheid en het aanpassingsvermogen van rassen aan wisselende milieu- en teeltomstandigheden", zegt De Bruyn. Dergelijk onderzoek staat helaas in de kinderschoenen en de kennis die nog bij sommige boeren aanwezig is, dreigt verloren te gaan.
Het uitgevoerde ggo-onderzoek is duur en slechts gericht op één probleem, ongetwijfeld een belangrijke uitdaging in de landbouw. "De vraag is of het maatschappelijk gezien wel zo slim is om alle eieren in het ggo-mandje te leggen om een oplossing te vinden tegen Phytophthora", zegt Esmeralda Borgo van BioForum Vlaanderen. Zij verwijst naar het Bio-impuls onderzoek in Nederland waar ook wordt gezocht naar oplossingen voor het Phytophthora probleem bij aardappelen.
Maar tegelijkertijd wordt ook geselecteerd op andere cruciale eigenschappen, zoals stikstofefficiëntie, verminderde vatbaarheid voor rhizoctonia, schurft en alternaria, de kwaliteit op vlak van schil, smaak en kleur, virusresistentie,… En de veredeling gebeurt participatief met telers en boerenkwekers in het veld. "We vragen dat de Vlaamse overheid ook dergelijk onderzoek zou steunen."
Heel wat consumenten wensen geen ggo's in hun voeding. "Europees onderzoek toont aan dat 65 procent van de Belgen geen ggo's op hun bord wensen", verwijst Geert Gommers van Velt. De biologische sector is dé sector die alles in het werk wilt stellen om die garantie te kunnen blijven bieden.
Biologische boeren zoeken andere oplossingen voor de verschillende uitdagingen, via agro-ecologische teeltmaatregelen zoals teeltrotatie en het onderhouden van een vruchtbare en weerbare bodem. Een slimme overheid zou daar de waarde en mogelijkheden van moeten inzien. Meer investeren in biologisch onderzoek leidt immers tot pluriformiteit in het onderzoek en nieuwe inzichten, mogelijk zelfs tot nieuwe oplossingen voor problemen waarvoor gangbaar onderzoek niet altijd duurzame oplossingen vindt.
Bron: BioForum