Sietz Leeflang vertelt over ecologie in 400 voor Christus

In de voorjaarsnieuwsbrief 144 van milieustichting De Twaalf Ambachten wordt door Sietz Leeflang beschreven dat in het China van rond 400 voor Christus een kleine twintig van de '180 voorschriften van Tao' gewijd waren aan wat we nu 'ecologie' noemen. Leeflang baseert zich op een studie van de internationaal bekende sinoloog en Taomeester professor dr. Kristofer Schipper, die voor hem een lang gezocht antwoord opleverde op de vraag wat de levensbeschouwelijke achtergrond kan zijn geweest van de meest duurzame landbouw die de wereld ooit kende, de 4000 oude Chinese kringlooplandbouw.

Leeflang wil deze nog niet eerder gepubliceerde gegevens ook opnemen in de nog deze zomer verschijnende tweede herziene druk van het boek Vierduizend Jaar Kringlooplandbouw, zijn vertaling en bewerking van het dit najaar precies honderd jaar oude befaamde reisverslag 'Farmers of Forty Centuries' van de Amerikaanse pionier-landbouwkundige F.H.King. De nieuwe druk krijgt aanbevelingen mee van vier bekende Nederlandse hoogleraren.

Zowel in zijn beschouwing 'Taoist Ecology: the Inner Transformation' als met zijn in 2007 verschenen vertaling/bewerking van het klassieke boek over Tao 'Zhuang Zi' toont professor Schipper aan, dat het geen toeval kan zijn, dat de oude Chinese boeren een landbouwsysteem kenden, dat zo succesvol was omdat het nauwgezet voldeed aan eeuwenoude ecologische beginselen, die ook een onderschikking van de mens voorschreven aan de organische kringloop waar alle natuur op aarde op berust. Ook de Amerikaanse bodemkundige Franklin Hiram King kwam honderd jaar geleden tot een vergelijkbare conclusie na ruim een half jaar de landbouw van China, Korea en Japan systematisch in die landen te hebben bestudeerd. Leeflang: "Je zou King de grondlegger van het 'cradle to cradle'-principe kunnen noemen, dat nu steeds meer het fundament voor echt duurzame westerse landbouw begint te worden."

Windmolen met kettingpomp

Enkele van de ecologische Tao-voorschriften van 400 voor Christus zoals prof. Schipper die noteerde: je moet niets verbranden van (de vegetatie van) niet gecultiveerde of gecultiveerde velden. Dit duidt op de eeuwenoude gewoonte van de vroegere Chinese boeren om alle beschikbare organische reststoffen te vergisten en te composteren. Zoals King vaststelde waren voor hun compost ook menselijke uitwerpselen onmisbaar en kregen daardoor ook grote economische betekenis. In de voorschriften komt ook herhaaldelijk voor de toevoeging 'niet zonder noodzaak' en dat heeft dan bijvoorbeeld betrekking op het omzagen van bomen of het doden van dieren of het verstoren van de bodem (het bodemleven, zoals we nu weten de grondslag van het leven op aarde). Tegen vissen of jagen bestond geen bezwaar, maar dat mocht niet gepaard gaan met andere levende wezens onnodig schade toe te brengen. Kon je de oude taoïsten vergelijken met moderne ecologen? Professor Schipper: "De laatsten zeggen: ieder mens heeft recht op veilig drinkwater. De oude taoïsten zeiden: je moet water niet verontreinigen."

Boer verspreidt stadsmest

Klik hier voor meer informatie.