Vakorganisatie LTO schat dat vijftigduizend geiten nu naar de slacht moeten. De Vries: "Dan brengen ze vijftien tot twintig euro op. Terwijl een goede melkgeit voor de handel op dit moment driehonderd tot vijfhonderd euro waard is, omdat er veel geitenhouders zijn die hun kudde moeten aanvullen." Van een schadevergoeding moeten zijn collega's geen al te hoge verwachtingen hebben, voorspelt De Vries.
Zelf kon de geitenmelker sinds begin juli weer wat ontspannen. Toen werd duidelijk dat zijn niet-besmette bedrijf verder mocht fokken. "Diezelfde dag heb ik de bok bij de geiten gezet. Alles wat nu drachtig wordt, kan ik volgend jaar weer melken. Die inkomsten heb ik hard nodig”, steekt De Vries niet onder stoelen of banken.
Mysterieuze ziekte
Q-Koorts, genoemd naar de vele vragen - Questions - die de ziekte oproept vanaf de eerste uitbraak bij Australische slachthuismedewerkers in de jaren dertig, is nog altijd een mysterieuze ziekte. In Nederland werden vooral in Brabant mensen ziek en vielen dodelijke slachtoffers. Voor de agrarische sector gold een fokverbod voor melkschapen en melkgeiten. Op besmette bedrijven werden de drachtige dieren geruimd.Mensen kunnen Q-koorts krijgen van dieren, de dieren zelf worden meestal niet ziek maar hebben wel opvallend vaak een spontane abortus. Bij het lammeren van zo’n besmet dier kunnen miljoenen bacteriën vrijkomen, bij een abortus zelfs miljarden. Toch is Melle de Vries geen moment bang geweest voor de Q-koorts. "Niet voor de ziekte zelf, wel voor de politiek met haar acties eromheen. Al die ruimingen waren niet nodig geweest. Met alleen vaccineren hadden we de ziekte ook kunnen indammen. Alleen vond minister Klink dat niet getuigen van daadkracht en hadden we de pech dat het daaropvolgende fokverbod zou aflopen vlak voor de verkiezingen. Vervolgens duurde het dus nog langer voordat we de geiten weer mochten laten dekken."
Ook daarna zat het nog tegen. Omdat De Vries biologisch boert, spuit hij de geiten niet met hormonen maar wacht hij tot ze spontaan 'rits' worden, waarna de bok ze op een natuurlijke manier kan dekken. "Alleen is dat meestal in het voorjaar en in het najaar, dus in juli heb ik de bok nog maar weinig in actie gezien."
Generatie
Het komt allemaal boven op de schade die De Vries tot nu toe geleden heeft van de Q-koorts. "Vanaf december 2009 mochten we de geiten niet meer laten dekken. Dat betekent dat ik toen nog dieren had die nog niet waren gedekt, en lammeren die er nog net niet aan toe waren. In feite mis je dus een generatie aanfok. En ik heb een groep van tachtig dieren die wel voer krijgt, maar geen melk geeft."Gelukkig voor De Vries blijven de melkgeiten, mits je ze goed bijvoert, rustig twee jaar melk geven. Een lam is dus niet elk jaar nodig. "Maar al met al ben ik vijftienduizend tot twintigduizend euro aan inkomsten misgelopen sinds die tijd."
Nog altijd kan De Vries er niet bij dat er zoveel vraagtekens zijn bij de ziekte. "Ik heb zelf ook antistoffen in mijn bloed. Dat geldt ook voor 85 procent van de veeartsen, 56 procent van de melkkoeien en 12 procent van de katten."
Ondanks de ruimingen en het vaccineren van gezonde geiten komt de ziekte nog steeds voor. De Vries, sceptisch: "Alleen bij de grens houdt de ziekte blijkbaar op. In Duitsland en België is niet één bedrijf geruimd. Dat is geen kwestie van dierziekte, dat is een kwestie van politiek."
De Vries hoopt dat onderzoek snel meer duidelijk maakt, ook de verspreiding van de bacterie. "Het schijnt droog te overleven in de mest en dan te verwaaien, bijvoorbeeld bij het uitrijden van de mest. Veel Brabantse mest wordt uitgereden in Zeeland, maar het gekke is juist dat daar niemand ziek is geworden. De bacterie is altijd en overal. Misschien is er in Frankrijk en in Brabant gewoon een andere variant geweest waardoor de mensen ook ineens ziek werden? Zeg het maar, niemand weet het."
Biologisch
Ondertussen pakt De Vries thuis de draad weer op. Tweemaal daags melkt hij de 360 geiten, 42 tegelijk, net als in een koeienstal. Zesmaal daags krijgen ze een portie biks en kuil en 's middags staan ze in de wei. "Dat hoort bij een biologisch bedrijf en ik heb het altijd zo gedaan, ook toen ik nog niet biologisch was. Maar ze moeten er wel aan wennen, geiten staan bij de eerste regendruppels weer binnen."In combinatie met wat loonwerk als zzp’er en de baan buitenshuis van echtgenote Tineke, leveren de geiten een boterham en een manier van leven op die De Vries bevalt. Hij nam het bedrijf over nadat bleek dat het quotum te gering was voor zijn jongste broer om als koeienboer zijn vader op te volgen. Al doende kregen Melle en zijn vrouw Tineke verstand van de geiten. "Nu geniet ik van al die koppies die naar je kijken en die hele rij geiten als ze van de wei naar de stal komen. Ze zijn eigenzinniger dan koeien en wat sneller zenuwachtig. En je moet aan andere dingen denken. Regelmatig de touwen controleren, want ze knabbelen alles kapot. En nooit een loopplank over de sloot laten liggen, wat je als koeienboer wel doet. Het blijven klimgeiten, al staan ze in de melkstal."
Bron: Friesch Dagblad