Bioforum Vlaanderen: 'Europa kiest weg van minste weerstand bij goedkeuring van ggo's'

De Europese Commissie slaagt er niet in om een degelijk beleid te voeren op vlak van ggo's. In plaats van een antwoord te bieden op de vraag naar een betere evaluatie van nieuwe ggo-teelten, kiest ze voor een beleid waarbij ze de kritische stem van een aantal lidstaten voorgoed wilt breken. BioForum Vlaanderen betreurt deze gang van zaken ten zeerste.

De Europese Commissie heeft een halfslachtige oplossing gevonden voor haar probleem. Ze zit ermee verveeld dat ze er al jarenlang nauwelijks in slaagt om nieuwe ggo-teelten goed te keuren. Vooraleer een nieuwe teelt mag plaats vinden op Europese bodem, moet volgens een richtlijn van 2001 aangetoond worden dat het ggo geen bedreiging vormt voor het leefmilieu. De EFSA, de Europese Voedselveiligheidsauthoriteit, draagt de verantwoordelijkheid voor die evaluatie. Sedertdien zijn twee ggo's goedgekeurd. Enerzijds Monsanto's ggo-maïs MON810 en anderzijds BASF's aardappel, Amflora. Zeker de goedkeuring van de laatste is te snel en onder zeer dubieuze omstandigheden gebeurd, wat heel wat maatschappelijk protest heeft teweeg gebracht over heel Europa (zie ook eerdere berichten van BioForum Vlaanderen daaromtrent).

Kern van het probleem is dat de huidige erkenningsprocedure onvoldoende rekening houdt met een aantal factoren, zoals bijvoorbeeld de langetermijneffecten op het milieu en de effecten in het algemeen op de verschillende ecosystemen in de EU. Sommige landen tillen daar – terecht – zeer zwaar aan, wat leidt tot jarenlange discussies. Ze verzetten zich niet alleen op Europees niveau tegen een ondoordachte erkenning, maar indien onvoldoende rekening wordt gehouden met hun bezwaren, verbieden ze de teelt op het eigen gebied. De teelt van MON810 is verboden in Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Oostenrijk, Luxemburg en Hongarije, die van de Amflora aardappel is niet toegestaan in Hongarije, Luxemburg en Oostenrijk.

In 2008 riep de Europese Raad van Milieuministers tijdens het Franse Voorzitterschap de Commissie op om eindelijk 's werk van te maken van een degelijk evaluatiekader.

Op 13 juli 2010 kwam dan eindelijk het antwoord van de Commissie. De Commissie wil vooral de erkenningsprocedure versnellen. Om dit mogelijk te maken krijgen lidstaten iets meer ruimte om de ggo-teelt op eigen grond te verbieden op voorwaarde dat die lidstaten hun verzet tijdens de erkenningsprocedure laten varen. In plaats van de koe bij de hoorns te vatten en eindelijk werk te maken van een degelijke procedure, tracht de pro-ggo-gezinde Commissie Barroso hiermee het verzet te breken. Op die manier blijft ze falen om het voedsel, veevoer en biodiversiteit te beschermen. Niet de oorzaak, wel de – voor de Commissie – ongemakkelijke gevolgen worden aangepakt, zodat de ggo-industrie rustig haar gang kan gaan. Met de vraag uit de Raadsconclusies van 2008 wordt niets gedaan.

En daar komt nog 's bovenop dat de kritische landen op een vals spoor worden gezet. Ze krijgen nog steeds niet het recht om de teelt te verbieden op grond van belangrijke milieu- of gezondheidsoverwegingen. Het kan wel op grond van ethische factoren, maar dat is juridisch moeilijk te onderbouwen en zal quasi zeker aanleiding geven tot ellenlange gerechtelijke procedures. Komt daarbij dat kritische lidstaten ook vandaag al bepaalde juridische gronden hebben om de teelt op eigen bodem te verbieden, waar ze ook al gebruik van maken. Is het opgeven van het democratische recht om een kritische stem te laten horen, dan niet een wat te dure prijs?

BioForum Vlaanderen en haar koepel IFOAM EU group hebben– net zoals de Europese milieubeweging – ernstige bedenkingen bij deze gang van zaken. We zijn wel voorstander van ggo-vrije regio's, maar dit mag niet ten koste zijn van een voldoende grondige evaluatie. Bij het al dan niet toestaan van ggo's in Europa moeten milieu en gezondheid primeren. Indien daar geen sluitende garanties voor zijn, dan moet het voorzorgsbeginsel gelden. Samen met de Belgische milieubeweging heeft BioForum de bevoegde ministers hierover aangesproken.

Het debat is nog niet ten einde. Het voorstel van de Commissie vergt deels een aanpassing van de Europese richtlijn van 2001. Zowel de Ministerraad als het Europese Parlement moeten nog goedkeuring geven over deze zogenaamde hernationalisering.

Klein lichtpuntje is dat de Commissie de lidstaten het recht zal geven om maatregelen te treffen zodat besmettingen ver onder de 0,9 procent zouden blijven, indien de 0,9 procent besmetting bepaalde economische sectoren (zoals de biosector) in de problemen zou kunnen brengen. BioForum Vlaanderen zal niet nalaten om de minister daar – in het kader van de op til zijn co-existentiebesluiten – op aan te spreken.

Bron: BioForum Vlaanderen , 16-07-10