Tholen - Biologisch is tegenwoordig een welbekend segment binnen de fruitsector. Nog altijd zijn er voor- en tegenstanders, maar dat de biologische teelt een lange weg heeft afgelegd, is toch ontegenzeggelijk. Zo bewijst ook het verhaal van Danny Billens. In begin jaren '90 één van de eerste professionele bio-bedrijven van Vlaanderen, maar inmiddels ziet hij dat bio zijn plekje heeft veroverd. "In het begin keken mensen naar me alsof ik van een andere planeet kwam, maar dat we nog steeds bestaan, geeft aan dat het niet voor niets is geweest. Er is handel, kennis en je hebt tegenwoordig multinationals in het biologische segment", zo lacht de teler van Bio Billens uit het Vlaamse Gooik.
Het begon voor Danny in 1988. "Ik ben de zoon van een fruitteler", vervolgt hij. "Ik ben zelf banketbakker van origine, maar na verloop van tijd besloot ik toch in het bedrijf te stappen. Alleen toen hij vervolgens begon te sproeien, schrok ik even. 'Oei, moet ik dat ook mijn ganse leven gaan doen?' Toen kwam ik op een marktje iemand tegen die bio-groenten aanbood. Dit was in een periode dat niemand nog met biologisch bezig was in deze regio, maar hij stelde voor dat ik er ook mee aan de slag zou gaan. We besloten het te proberen en na een aantal jaar wachten, konden we in 1990 voor het eerst biologisch verkopen. Dat was in de beginjaren zeker niet altijd even makkelijk. Er was geen voorlichting en niemand wist wat de voordelen ervan waren. Bewustzijn creëren was moeilijk."
"Toch is het in de loop der jaren gelukt, want we hebben het kunnen overleven. Dit had echter niet gelukt als we niet een beetje inventief waren geweest", gaat Danny verder. "Je kunt prachtige ideeën hebben, maar als er geen centen op tafel komen, stopt het verhaal. We hebben in het begin daarom besloten om veel producten die we hadden te verwerken tot confituren, sap of compote. Daarmee hebben we de eerste jaren kunnen overleven, want in verse verkoop was geen droog brood te verdienen. In die tijd hadden we het geluk dat men in Nederland al wat verder was in bio, waardoor we daar altijd mee in contact konden blijven staan. Je voelt je dan toch niet zo alleen en bovendien kun je problemen bespreken en samen onze teelt verder helpen. Het waren lastige eerste jaren, maar het is gelukt. Als je ziet waar biologisch nu staat, is het mooi om te zien dat je daaraan hebt kunnen bijdragen."
Nog altijd Jonagold
Bio Billens teelt voornamelijk appelen en peren, maar daarnaast ook een deel kersen en pruimen op zo'n 9 hectare. "Het grootste deel van ons areaal bestaat echter uit appelen, waar we misschien wel zo'n 16 variëteiten van hebben staan. Toch zien we dat Jonagold nog altijd de meest gevraagde appel blijft in onze streek. Ik hoor veel om me heen dat de Jonagold passé is, maar ieder jaar verkoopt Jonagold nog altijd het beste. We verkopen niet aan de veiling, maar alleen directe verkoop, maar als we onze producten aanbieden en men ziet Jonagold naast alle andere variëteiten op de lijst wordt er nog altijd geopteerd voor de traditionele appel."
"Ik verwacht ook dat hij zal blijven bestaan, ondanks de uitdagingen in de hedendaagse teelt. Bovendien krijg je misschien dat hij minder problemen met ziektes krijgt als er meer gerooid wordt. We hebben het ook met Doyenné gezien. Ik had er vroeger veel van staan, maar kon het nooit telen zonder schurft. Van armoede hebben we gerooid, maar ik heb nu nog zo'n 30 are staan en nergens last van. We horen het ook van collega's. Ik vermoed dat de ziektes zich ook meer gaan spreiden als er meer van staat.."
Toch is de biologische teler ook langzaam aan het omschakelen naar Natyra. "We zijn stilletjes aan steeds meer aan het kijken hiernaar. Dit was het beloofde ras. Schurft resistent. Toch blijkt de productie wat aan de lage kant en krijgen ze soms wat zwarte stippen richting het einde van het seizoen. Het leek rozengeur en maneschijn, maar dat is toch niet altijd hoe het loopt. We hebben er nog vertrouwen in, maar zullen moeten afwachten hoe dat zich voltrekt."
Met de verschillende variëteiten spreidt Danny de oogsttijd over een langere periode uit. "We hebben rassen van zeer vroeg tot heel laat. Het voordeel hiervan is dat we in de oogst nooit in de problemen kunnen komen om alles binnen te krijgen. Komend jaar is het een vroeg jaar en kunnen we misschien al begin augustus beginnen met het oogsten van de vroege variëteiten. Vervolgens zijn de laatste tegen eind oktober en soms zelfs november gereed. Zo kunnen we met minimaal personeel alles makkelijk binnen halen."
Nashi
Een bijzondere variëteit binnen het assortiment van Bio Billens is echter de Nashi peer. "We hebben ook een tijdje kweeperen gedaan, maar daar zijn we grotendeels mee gestopt, omdat het niet goed opgepikt werd. Mensen vinden het interessant, maar maken er voornamelijk gelei van. Nashi peren lopen daarentegen wel nog altijd heel goed."
"Het is natuurlijk een nichemarkt, maar we hebben er ook niet bijzonder veel van staan. Het aparte van de Nashi peer is dat we vaak horen dat mensen het hebben gegeten en het net een biet vinden. Dat is een misvatting. Dat is vaak omdat ze veel te vroeg geplukt worden, zodat ze langer bewaard kunnen worden. Wij werken in beperktere volumes, waardoor we ze rijp kunnen laten worden aan de boom. Vervolgens moet je ze wel met fluwelen handschoenen behandelen om ze niet te beschadigen. We zijn daar heel voorzichtig mee, maar dan is de kwaliteit optimaal. Dit zien we ook in het terugkomen van de mensen die ze geproefd hebben. We hebben al menig mening veranderd. Het is heel delicaat, maar het zorgt er ook voor dat je een heel kort seizoen hebt. Dat maakt het ook bijzonder. Je moet niet alles heel het jaar aanbieden."
"We hoeven er nooit moeite voor te doen om ze kwijt te raken, maar uitbreiden hoeft van mij niet. Je moet het namelijk niet te lang bewaren, want dan verliest het kwaliteit. Als we te grote volumes hebben, moet je vroeger plukken en duurt het langer voor je alles hebt verkocht. Het is een beperkte markt, maar dat moet het ook zijn om de optimale kwaliteit te garanderen."
Nieuw seizoen
Kijkend naar het nieuwe seizoen is Danny toch veelal optimistisch. "Het is nog even afwachten hoe de nieuwe oogst eruit gaat zien, want door de hagel heeft met name het blad schade ondervonden. Daar kan je zware rui van krijgen. Hoe dat zich ontwikkelt, blijft koffiedik kijken, maar we zien dat ons cliënteel altijd wel terug blijft komen. Waar we vroeger leefde van de verwerking is het nu toch de versverkoop wat de klok slaat. Iedereen maakt tegenwoordig sap, dus de concurrentie is immens groot geworden. Wij maken ook nog wel sappen, maar het is niet meer ons belangrijkste inkomen."
Deze concurrentie ziet hij deels ook terug in de versverkoop. "We hebben gelukkig een relatief vaste klantenkring, maar in de laatste jaren zijn er veel grote spelers in de bio-teelt bij gekomen. Er is daardoor veel meer aanbod dan er grofweg 20 jaar geleden was. Dat kan in een jaar met overproductie nog wel wat druk op de markt geven, waardoor de verkoop wisselvallig kan zijn. Toch voorzien we geen grote problemen. Onze verkoop loopt mooi door en dat zien we niet snel veranderen." Het wordt voor Danny een bijzonder nieuw jaar, omdat het zijn eerste jaar is dat zijn twee dochters zich bij het bedrijf hebben gevoegd. "Helaas is mijn vrouw ons komen te ontvallen verleden jaar, waardoor mijn dochters hebben besloten me te helpen met het bedrijf. Het is niet de reden dat je graag had gewild dat je dochters in je bedrijf stappen, maar het is toch heel mooi dat we nu samen met de familie verder kunnen gaan. Het stond niet op deze manier in de toekomstplannen, maar soms moet je een ander scenario schrijven", besluit Danny.
Voor meer informatie:
Danny Billens
Bio Billens
Warandestraat 26
1755 Gooik, België
Tel.: +32 54 56 84 25
info@bio-billens.be
www.bio-billens.be