De Consumentenbond voerde in 2017 en 2018 het project 'Duurzaamheidsaspecten van groenten en fruit in de supermarkt' uit. Hierbij werd ook het beleid van Ekoplaza onder de loep genomen. Doel van het project is consumenten te informeren over verschillende duurzaamheidsaspecten rondom groenten en fruit en het beleid van Nederlandse supermarktketens op dit gebied. Geconcludeerd wordt dat supermarktketens zich bewust zijn van de duurzaamheidsthema's die spelen bij groente en fruit. Ze besteden er alle in meer of mindere mate aandacht aan. Op sommige gebieden heeft men zich gecommitteerd aan duidelijke doelen. Andere gebieden blijven in dit opzicht achter en op die punten kunnen de supermarkten nog verbeteren.
Het project van de Consumentenbond was opgebouwd uit twee onderdelen. Een algemeen deel betrof een analyse van het duurzaamheidsbeleid van de supermarktketens Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi, Plus en Ekoplaza en een kwantitatief consumentenonderzoek onder 11.506 respondenten. Daarnaast zijn casestudies over aardbei, banaan, paprika en sperzieboon opgenomen. Voor deze fruit- en groentesoorten zijn milieu-effecten met levenscyclusanalyses gekwantificeerd. Vervolgens zijn aan de hand van de resultaten vragen hierover voorgelegd aan supermarkten en consumenten.
Conclusies
De belangrijkste conclusies van de analyses van het supermarktbeleid zijn:
- Het PlanetProof initiatief en het Sustainability Initiative of Fruits and Vegetables (SIFAV) zijn initiatieven waaraan meerdere supermarktketens deelnemen en die de duurzaamheid van groente en fruit in belangrijke mate beïnvloeden.
- De kennis van milieuaspecten van teelten zit vooral bij de keurmerken en betrokken deskundigen
- De resultaten van audits bij toeleveranciers zijn niet openbaar
- Monitoring van het duurzame aanbod bij en door verschillende supermarktketens lijkt beperkt
- Keurmerken en standaarden zijn een manier om te verduurzamen, maar hebben hun beperkingen
- Er is veel aandacht voor het probleem van voedselverspilling, maar concrete doelstellingen en inzicht in de resultaten van beleid ontbreken veelal
- Het is niet eenvoudig aan te geven welke supermarkt het meest duurzaam is
Uit de casestudies blijkt dat bij groente- en fruitsoorten verschillende duurzaamheidsthema's belangrijk zijn:
- Aardbeien: afhankelijk van het seizoen varieert de milieubelasting.
- Bananen: hier spelen vooral sociale thema's op het gebied van arbeidsomstandigheden.
- Paprika's: de milieubelasting hangt sterk af van het type kas
- Sperziebonen: het vervoer per vliegtuig heeft een forse impact op de milieubelasting
Aanbevelingen
Op basis van het onderzoek zijn aanbevelingen voor supermarkten en consumenten geformuleerd. De belangrijkste aanbevelingen voor de supermarkten zijn:
- Stimuleer de duurzame productie van groenten en fruit.
- Weet wat de belangrijkste duurzaamheidsthema's zijn bij de verschillende soorten groente en fruit en spreek toeleveranciers en keurmerken hierop aan.
- Hanteer inkoopvoorwaarden die ruimte bieden voor een duurzamere productie en leg de eigen verantwoordelijkheid hierin vast in een gedragscode.
- Stuur aan op producten met een lage CO2-voetafdruk.
- Voorkom verpakkingen of draag zorg voor verpakkingen met een beperkte milieubelasting
- Beperk het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen.
- Help producenten bij het verminderen van voedselverspilling.
- Help consumenten bij het maken van een duurzame keuze.
- Geef meer informatie over hoe duurzaam groenten en fruit is
- Geef aan wanneer producten 'in het seizoen' zijn.
- Geef aan wanneer producten per vliegtuig vervoerd zijn.
- Zorg voor een groot en herkenbaar aanbod van duurzamer groente en fruit.
- Help consumenten bij het verminderen van voedselverspilling.
- Stel concrete doelen om voedselverspilling tegen te gaan en verbeter de monitoring.
Ekoplaza het populairst
In het rapport staat ook een overzicht van de populairste biologische/natuurvoedingswinkels. Uit het consumentenonderzoek blijkt Ekoplaza het populairst.
Bron: Consumentenbond