Op weg naar chemie-vrije landbouw in de Rode Hoed
"90 procent van onze ziekten zijn verbonden met ons microbioom"
Michel Haring uitte kritische noten. Eén naar de besteding van onderzoeksgelden vanuit het topsectorenbeleid, waar door een eenzijdige focus op economisch gewin, de maatschappelijke doelen niet uit de verf komen. Twee naar het toelatingsbeleid voor natuurlijke middelen. Zo is hij zelf betrokken bij toepassingen met natuurazijn, waarbij dit middel -onder druk van de lobby van de producenten van chemische bestrijdingsmiddelen - dezelfde kostbare toelatingsprocedure door moet als bij chemische bestrijdingsmiddelen. Doordat aan natuurazijn geen direct verdienmodel is gekoppeld (lees niet patenteerbaar is) , is voor dat soort procedures geen geld. Michel Haring gaf aan dat voor hem nieuwe technieken om tot verbeterde resistente rassen te komen –ook CRISPR Cas9 – in sommige gevallen best goed toepasbaar zouden zijn voor verduurzaming van de landbouw, maar alleen als dat in een open source omgeving kan worden gebruikt. "Omdat het patenteerbaar is, komen er alleen toepassingen vanuit het verdienmodel vanuit het grote bedrijfsleven", licht hij toe. Hij noemde het Nederlands systeem van kwekersrecht een goed voorbeeld waarbij er wel een soort voorsprong is voor bedrijven met nieuwe rassen, maar andere bedrijven wel weer op bestaande kennis kunnen voortborduren. Dat is bij langjarige patenten op eigenschappen niet het geval.
Verder gaf Michel Haring aan dat alle veredeling de afgelopen decennia gericht is geweest op grootschalige landbouw met kunstmest en chemie en dat we juist moeten zoeken naar planten die goed gedijen in systemen als biologische landbouw, permacultuur en voedselbossen. "Als we minder vlees eten en volop inzetten op het natuurlijke veerkracht van planten, met inzet van technologie, kunnen we de wereld voeden met een chemie vrije landbouw".
Moderator was dit keer Dick Veerman van foodlog, die in een wederom volle zaal met zo’n 250 bezoekers vooral ruim baan gaf aan het grote aantal boeren die vooral uit de noordelijke provincies naar de Rode Hoed waren gekomen. Meerdere gangbaar werkende boeren gaven aan dat ze hard bezig zijn om beter voor hun bodem te zorgen en hierdoor steeds meer los komen van inzet van kunstmest en chemie. Dat kon telkens op applaus uit de zaal rekenen.
Johanna Fink Gremmels liet in haar presentatie een foto zien met wilde zwijnen met jongen in de sneeuw. "Eigenlijk heel slechte omstandigheden, koud, vochtig, weinig voedsel, waarom zien die dieren er zo goed uit?", was haar vraag. Volgens haar kunnen we net als de plantenwereld heel veel winst boeken als we de natuurlijke veerkracht van dieren ondersteunen en daarbij speelt het microbioom – alle microben die in interactie leven verbonden met organismen – een cruciale rol. In een duo-presentatie met Corné Pieterse werden de parallellen steeds duidelijker tussen een gezond microbioom in bodems, richting planten en ook dieren naar gezond voedsel voor mensen. Er zijn tal van creatieve manieren om de gunstige bacteriën mee te geven aan bodem, plant, dier en mens. Fink Gremmels gaf aan dat maar liefst 90 procent van alle ziekten bij mensen direct of indirect samenhangen met ons microbioom. Dit betreft vooral de bacteriën in ons darmkanaal. En niet alleen ziekten maar ook onze stemmingen en daadkracht bracht ze in verband met een gezond microbioom.
Alle drie de wetenschappers gaven aan dat er veel belangstelling is voor studies naar plant interacties en het microbioom in bodem, plant, dier en mens, die voor grote doorbraken kunnen zorgen. Ze wilden dolgraag samenwerken met de boeren, die al in deze richting oplossingen zoeken. Over de ethische, maatschappelijke en beleidsvragen rondom patenten en waar in de keten geld kan en moet worden verdiend, was op deze avond weinig tijd. Deze onderwerpen komen vooral aan de orde op de derde avond op 24 april onder de titel 'technologische revolutie in de voedselketen' met onder andere Melanie Peters van het Rathenau instituut.
Voor meer informatie: www.ecominds.nl