Minder koeien in de wei door nieuwe wetgeving

De koeien van Boerderij Buitenverwachting komen zoveel mogelijk in de wei. Koeien in de wei zijn mooi en een onlosmakelijk deel van het Hollandse landschap. Maar dat is niet het enigste, koeien zijn herkauwers, zij zijn ervoor gemaakt om te grazen en om gras, laagwaardig vezelig materiaal, te vreten en te verteren. Als de koeien kunnen grazen, halen ze zelf hun eigen voer en verspreiden tegelijk hun eigen mest. Het voor mensen oneetbare gras transformeren zij tot hoogwaardig en gezond voedsel, melk en vlees. Koeien in de wei hebben daarmee een zeer hoge ecologische efficiëntie. Daarnaast is dit ook economisch duurzaam.

Wat hier wordt genoemd is een polycultuur van grassen, klavers, gewenste en ongewenste kruiden, kortweg gras of grasklaver genoemd. Dit mengsel gewassen levert dan een bepaalde synergie op, dat wil zeggen dat het geheel meer is dan de som der delen. Klaver is namelijk niet alleen een eiwitrijk en smakelijk gewas, zij bevat ook nectar voor onze bijen en in symbiose met de klaverwortels leven bacteriën die de stikstof uit de lucht kunnen binden. Deze gebonden stikstof komt dan niet alleen de klaver ten goede, maar ook het gras. De producten van koeien die voornamelijk gras nuttigen bevatten hogere gehaltes aan gezonde vetzuren. Deze producten zijn dan gezonder. Maar niet alleen de producten worden gezonder ook de koeien zelf. Er komen bijvoorbeeld minder agressieve e. coli bacterie stammen voor bij koeien die vooral gras vreten. Het buiten lopen is daarnaast prettig voor de koeien en draagt bij aan de gezondheid van koe en mens.

Er zijn genoeg redenen om koeien in de wei te laten. De meeste maatregelen die de overheid neemt ontmoedigen dit echter. Zo ook de in 2018 in te voeren fosfaatrechten en het melkveereductieplan. Er zijn Europese mestregels, waarbij een bepaalde hoeveelheid mest op een hectare gebracht worden. Er wordt dan niet gekeken naar de totale hoeveelheid mest, maar naar de voedingstoffen die erin zitten zoals stikstof en vooral fosfaat. Overigens is het dan ook zo dat naast een hoeveelheid stikstof en fosfaat uit dierlijke mest erbovenop nog fosfaat en stikstof uit kunstmest op een hectare mag worden gebracht. De kunstmest lobby is voor deze onlogische regelgeving verantwoordelijk.

Nederland heeft er altijd voor geijverd dat voor haar de regels ruimer zijn. In zekere zin zit daar wat in, op vruchtbare polderklei kan je veel meer opbrengst halen dan op arme rotsgronden. Als je meer opbrengst hebt, haal je meer uit de bodem en zal je ook meer meststoffen moeten aanvoeren. Dit is binnen Europa opgelost door de derogatie. De Europese regels gelden voor het Nederlandse landbouwareaal, maar als boeren aan extra eisen kunnen en willen voldoen kunnen ze hun land meer bemesten.

Een van de eisen waar geheel Nederland aan moet voldoen is dat de totale hoeveelheid geproduceerd fosfaat niet boven een bepaald plafond uit mag komen. Deze hoeveelheid is dan per dierlijke sector afgesproken. Doordat het melkquotum, de productiebeperking op het produceren van melk, is afgeschaft is een groot gedeelte van de Nederlandse melkveehouders gaan uitbreiden. Degene die het snelst hebben uitgebreid hebben ervoor gezorgd dat het fosfaatplafond is overschreden. Dit is de reden dat de fosfaatrechten worden ingevoerd en de melkveestapel moet worden gereduceerd.

Dit is de benodigde context om te kunnen uitleggen waarom de invoering van deze fosfaatrechten bijzonder onrechtvaardig gebeurd. Iedere boer krijgt namelijk fosfaatrechten voor het vee dat hij in juni 2015 had. Hierdoor profiteren de boeren die snel gegroeid zijn, zij krijgen relatief meer fosfaatrechten. Het zijn echter deze boeren die juist de overschrijding van het fosfaatplafond hebben veroorzaakt. In dit geval is het niet zo dat de vervuiler betaald, maar juist dat de vervuiler wordt beloond.

Doordat fosfaatrechten worden ingevoerd, wordt het relatief gunstiger voor boeren om koeien te houden die heel veel melk produceren. Een hoogproductieve koe heeft echter ook meer kans op bepaalde gezondheidsproblemen en een hoogproductieve koe komt relatief ook minder vaak buiten. Een koe die voornamelijk van gras melk moet geven en maximaal buiten komt is bijna per definitie een laag productieve koe. De invoering van de fosfaatrechten zal er dan voor zorgen dat er minder koeien buiten komen.

Tekst: Corneel van Rijn

Aanstaande zondag gaan de koeien op Boerderij Buitenverwachting weer de wei in. Na een vrij zachte winter en een wat nat voorjaar is de lente weer aangebroken en gaan de koeien naar buiten. Buiten de koeiendans is er lekkers te krijgen en kan er melk getapt worden. Om 14.00 uur is men welkom bij de stal aan Groenwegh 2a.

Voor meer informatie: www.boerderijbuitenverwachting.nl