De Nederlandse land- en tuinbouw en visserij is wereldwijd toonaangevend. Het is de ambitie van het kabinet deze positie te behouden, ook over 50 jaar. Tegelijkertijd staat Nederland voor een aantal grote maatschappelijke uitdagingen. Zo dreigt onze bodem, de belangrijkste hulpbron voor de boer, uitgeput te raken. En hebben we te maken met een verlies aan biodiversiteit en heeft Nederland zich gecommitteerd aan het klimaatakkoord.
Om deze uitdagingen het hoofd te bieden kiest minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor een omslag naar kringlooplandbouw in 2030. Hierbij komt zo min mogelijk afval vrij, is de uitstoot van schadelijke stoffen zo klein mogelijk en worden grondstoffen en eindproducten met zo min mogelijk verliezen benut. Schouten licht dit toe in haar visie: Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden, die zij aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Minister Carola Schouten: ‘Ons huidige landbouwsysteem is erop gericht zoveel mogelijk te produceren tegen zo laag mogelijk kosten. Na de Tweede Wereldoorlog was dat ook de grote opdracht. Inmiddels staat onze landbouw daardoor wel steeds meer onder druk. Het wordt nu de uitdaging om met zo min mogelijk grondstoffen en dus minder belastend voor het milieu, ons voedsel te produceren. Om alle producten die het bedrijf verlaten te gebruiken als eindproduct of als grondstof voor andere schakels in de kringloop. Kringlooplandbouw doet recht aan de natuur en levert ook een goede boterham op. Voor deze visie hebben we veel gesprekken gevoerd met boeren, tuinders en verschillende maatschappelijke organisaties. Op basis van deze gesprekken ben ik ervan overtuigd dat we de toekomst van onze voedselvoorziening veilig kunnen stellen als we overstappen op kringlooplandbouw.’
Kringlooplandbouw mogelijk op iedere schaal
De omslag naar kringlooplandbouw bouwt voort op een ontwikkeling die reeds is ingezet. Er wordt steeds vaker in kringlopen gewerkt, de melkveehouderij heeft zelf een voorkeur uitgesproken voor grondgebonden agrarische bedrijven en er wordt samengewerkt om de biodiversiteit te behouden. De kringloop in de veehouderij, akkerbouw en tuinbouw hoeft niet beperkt te blijven tot één bedrijf maar kan zich uitstrekken tot meerdere bedrijven in een grote of kleine(re) regio. De diversiteit in de kringlooplandbouw zal groot zijn. De ene ondernemer zet in op voedselproductie voor de lokale markt en zoekt daarvoor partners, een ander ziet kansen voor de export naar de wereldmarkt en benut daarvoor zijn internationale relaties; vaak gaat het om de combinatie van beide.
Eerlijke prijs voor de boer belangrijke voorwaarde
De omslag naar kringlooplandbouw kan alleen slagen als de boer ook een eerlijke prijs voor zijn product krijgt. De boer wil – en terecht - beloond worden voor duurzame, veilige en hoogwaardige producten. Alleen dan krijgt hij de gelegenheid te investeren. Daarom slaat deze visie ook op de banken, op de voedingsindustrie, op de supermarkten en op de consument.
De eerste stap is dat overheid en maatschappelijke partijen vanaf nu aan de slag gaan om afspraken te maken over de resultaten die de komende jaren bereikt moeten worden, hoe deze gemeten gaan worden en welke inzet dat van eenieder vraagt. Deze afspraken moeten in het voorjaar 2019 vastgelegd zijn.