Certisys, een van de erkende controleorganisaties in België, is ook actief in 9 Afrikaanse landen. Tom Nizet, certification manager, legt uit.
Equivalentie
Tom: "Buiten Europa werken we met equivalentie of gelijkwaardigheid. Dat betekent dat de regels die buiten de EU gevolgd moeten worden gelijkwaardig zijn aan de Europese wetgeving. In 2009 hebben we daarvoor een eigen lastenboek geschreven. Wij en de boeren gebruiken daar dat lastenboek."Éen op één de wetgeving overnemen is volgens Tom niet mogelijk. Toch blijven de aanpassingen zo beperkt mogelijk: "Het gaat om praktische, maar ook fundamentele dingen. Zo is er bijvoorbeeld het toekennen van ontheffingen. De lokale overheid in Burkina Faso heeft daar niet de bevoegdheid voor, dus nemen wij als controleorganisatie die rol op ons. En voor bepaalde producten hebben we enkele toegelaten stoffen toegevoegd. Zo mogen bananentelers detergenten gebruiken op het moment dat de bananen in het verpakkingsstation door een bad gaan."
Groepscertificatie
Een meer fundamentele aanpassing betreft groepscertificatie. "Een belangrijke uitbreiding ten opzichte van de Europese bioproductie is de mogelijkheid van groepscertificatie. Het is voor een controleorganisatie immers onmogelijk om pakweg 4000 producenten van één coöperatie elk apart te controleren."Groepscertificatie houdt in dat een coöperatie of producentengroep zelf zijn eigen leden gaat controleren en zelf een controlesysteem instelt. "Wij als Certisys treden dan in feite op als toezichthouder van zowel productie als controle door de groep zelf."
"Het is voor een controleorganisatie onmogelijk om pakweg 4000 producenten van één coöperatie elk apart te controleren. Dat betekent ook dat men binnen zo’n coöperatie continu bezig moet zijn met interne controle. Belangrijke principes zijn net als bij ons traceerbaarheid van de producten, onpartijdigheid van de controleurs, jaarlijkse controles en risicoanalyse.” Door de ongeletterdheid van veel boeren zal de controleur van de groep in die gevallen ook alle perceelsfiches bijhouden. “Zo werken wij in Burkina Faso met 2 lokale controleurs, die de lokale talen kennen en zo met de boeren kunnen spreken."
Bio de juiste keuze?
De boeren in Afrika zijn vaak erg kwetsbaar en arm. Is bio voor hen altijd de juiste keuze? Tom denkt van wel. "Ze functioneren in groep, in een netwerk. Ze gaan een engagement aan om de regels te volgen en krijgen als groep een certificaat in handen.""Natuurlijk is zo’n intern controlesysteem duur, maar de praktijk leert dat dat geld gerecupereerd wordt bij het commercialiseren van hun producten." Toch is het niet alleen een succesverhaal: "Net zoals hier slaagt niet elke boer erin om succesvol om te schakelen. Kennis en middelen moeten beschikbaar zijn en in bepaalde gevallen lukt het niet."
Voor meer informatie: www.certisys.be
Bron: BioForum Vlaanderen