Klimaatontwrichting in de Rode Hoed

De eerste avond van de nieuwe serie It's the food,my friend had als titel 'inspelen op klimaatverandering', een term die volgens een van de hoofdinleiders, groene innovator Maurtis Groen veel te vrijblijvend klonk. "Verandering kun je nog als positief interpreteren. Laten we spreken van klimaatontwrichting, dat is wat er aan de hand is." De openingsavond werd bezocht door een zeer gevarieerd en gemiddeld jong publiek van in totaal 240 bezoekers en werd geleid door Bert van Ruitenbeek. Hij gaf aan dat de alsmaar alarmerende rapporten - bijvoorbeeld over de massale teruggang van insecten - inmiddels wel heeft geleid tot mobilisatie van verontruste bedrijven, burgers, onderzoekers en beleidsmakers via bijvoorbeeld de Transitie Coalitie Voedsel en een groep die werkt aan een deltaplan biodiversiteit.

Wouter van Dieren.

Met een inleiding van milieuactivist Wouter van Dieren, bekend van ondermeer het rapport 'Grenzen aan de groei' van de Club van Rome en tientallen jaren advieswerk en ondernemerschap voor duurzaamheidsvraagstukken werd direct een alarmerende toon ingezet. Hoofdboodschap van Van Dieren: "De vrije markteconomie gaat onze problemen niet oplossen, landbouw en voedsel moet kunnen werken met gegarandeerde prijzen binnen duurzaamheidsgrenzen. Dat is 2000 jaar ook zo geweest, alleen de laatste decennia is alles aan de markt overgelaten. Die maakt alles kapot." Van Dieren drong aan op een soort nieuw Mansholtplan gericht op maximale voedselproductie met een zo minimaal mogelijke impact. Volgens Van Dieren gaan we de komende decennia sowieso veel ellende meemaken omdat de aarde geen 10 miljard mensen kan voeden. "En die komen er dus ook niet."

Bert van Ruitenbeek.

Na deze toespraak was het aan Maurits Groen, een schoolvoorbeeld van een praktische idealist om de zaal weer wat op te monteren. Maurtis Groen werd landelijk bekend door het organiseren van de Nederlandse première van 'An inconvenient truth' in aanwezigheid van ex vice-president van de Verenigde Staten, Al Gore. Zelf zet hij zeer vernieuwende concepten in de markt voor energie en voedsel, met onder andere Waka Waka zonne-energie lampen voor Afrika en uiterst energiezuinige kookstellen die werken op afvalpallets. In Nederland zette hij met drie kompanen een vernieuwend pluimveebedrijf –Kipster- op waarbij de kippen leven op reststromen met afspraakgaranties voor afname van de eieren en haantjesvlees voor 5 jaar door supermarktketen Lidl. Doordat de kippen leven op vooral resten van beschuit en rijstwafels is grondgebruik voor het kippenvoer zoals soja uit Zuid Amerika onnodig en kan de eierprijs ook relatief laag blijven. Op de vraag of er op een gegeven moment wel genoeg reststromen beschikbaar zijn, gaf Maurits aan dat dit dan direct de duurzaamheidsgrens aangeeft. We moeten toch terug in onze consumptie van dierlijk eiwit, aldus Maurits Groen.

Maurits Groen.

Ondanks de sombere berichten over de snelheid waarmee de gemiddelde temperatuur op aarde toeneemt, vonden beide sprekers in reactie op vragen uit de zaal dat het altijd ieders verantwoordelijkheid blijft om binnen je eigen mogelijkheden het maximale te doen. Beleidsmatig is het belangrijkste is om te zorgen dat externaliseren van maatschappelijke kosten onmogelijk wordt gemaakt. Ofwel inzetten op true pricing van voedsel.

Bart van Opzeeland.

Bart van Opzeeland, campagneleider van Milieudefensie hield een pleidooi voor een boer-burgerbeweging en noemde het absurd dat we een paar euro voor een blikje frisdrank willen betalen en dat melk alsmaar goedkoop blijft. "Met een prijs van 1,50 zouden we melkveehouders uit dit verstikkende systeem kunnen halen en duurzaam laten produceren", aldus Van Opzeeland.

De zaal en het podium van bovenaf gezien.

De volgende avond van It's the food, my friend is op dinsdag 27 maart met de titel: 'Kan de voedselproductie zonder chemie?' en wordt geleid door Dick Veerman. Hoofdspreker is hoogleraar Michel Haring over de betekenis van nieuwe technieken voor veredeling en gewasbescherming. Ook gaan twee wetenschappers in op het microbioom van bodem, plant, dier en mens.

Klik hier voor meer informatie over It's the food, my friend.

Tekst: Bert van Ruitenbeek
Foto's: Michiel Wijnbergh