Export biologisch winterseizoen later op gang

Tholen – In Nederland en de omringende landen zijn de oogstresultaten in de vollegrondsgroenten over de gehele linie vrij hoog, zeker in vergelijking met het voorgaande seizoen. Het zal daarom een uitdaging worden alle productgroepen goed af te zetten. Volgens Mtoto Keijzer, eigenaar van Bioport, kunnen biologische telers dit jaar het onderscheid maken op kwaliteit en bewaring. 

Mtoto's handelsbedrijf werkt samen met een vaste groep biologische telers uit Nederland en België. Bioport werkt rechtstreeks van teler naar klant, waarbij de producten volgens specificaties van de klant worden verpakt en ook het transport volledig wordt ingevuld. Het is dienstverlening waarbij zowel afnemer als teler zoveel mogelijk worden ontzorgd. Bioport is op het vlak van afzet voornamelijk actief voor groothandels, industriële verwerkers, groentepakketbedrijven en verpakkers voor supermarkten binnen de Europese lidstaten. Elke sector heeft zo zijn specifieke wensen, die per regio kunnen verschillen.

De oogstresultaten 2017-2018 in de vollegrondsgroenten zijn in Nederland over de gehele linie hoog te noemen, een uitzondering daargelaten. Mtoto merkt op dat de maten van veel producten in vergelijking met het vorige seizoen groter zijn. "De opbrengsten per hectare zijn dit jaar kortgezegd goed te noemen. Maar omdat dit beeld elders in Europa, met name in het Noorden, ook het geval lijkt te zijn, zal het zeker een uitdaging worden om alle productgroepen goed af te zetten. Gelukkig zijn de meeste biologische telers goed uitgerust om hun producten lang te kunnen bewaren. Zeker dít jaar zullen telers het onderscheid kunnen maken op de kwaliteit om zo lang mogelijk met hun producten te kunnen werken."

Daarmee verschilt dit seizoen duidelijk met het vorige seizoen. Toen kwam de export een stuk vroeger op gang en kon qua prijszetting hoger worden ingestoken. "Dat is ook precies wat de AGF-sector zo interessant en dynamisch maakt", zegt de handelaar. "Het is altijd een combinatie van (oogst-)resultaten en prijs. Dit verhoudt zich – specifiek voor Nederland – sterk tot de ons omringende landen. Nederland is van oudsher sterk gericht op de export van AGF-producten, wat ook zeker geldt voor de biologische groenten." 

De afzetkansen verschillen overigens sterk per product en per moment, verzekert Mtoto. Boerenkool was twee jaar geleden binnen korte tijd een hype, waardoor de vraag in diverse landen een stuk hoger lag dan de productie. "Dat viel toen mooi samen met een hoge productie in Nederland, die ingezet kon worden voor de export. Vorig jaar was dat veel minder het geval, doordat de lokale biologische telers daarop hadden geanticipeerd met de uitbreiding van hun boerenkoolareaal."

Doordat de omstandigheden in december moeilijk waren vanwege de kortstondige sneeuwval, is er dit jaar wel meer boerenkool geëxporteerd. "Nederlandse telers konden de kwaliteit van het product ietwat langer acceptabel houden om zo de afzet enigszins te verlengen. Boerenkool is typisch zo'n productgroep waar je met een combinatie van geprogrammeerd volume en losse afzet het verschil kunt maken", weet hij. "Met dit seizoen in het achterhoofd hopen we dat voor het komende teeltseizoen te kunnen realiseren."

Een interessante en unieke nieuwe groente vindt Mtoto de biologische yacon. Van dat gewas verwacht hij de nodige ontwikkelingen in de komende jaren. In Nederland heeft Biologische Tuinderij De Waog in het Limburgse Neer zich de afgelopen jaren sterk gemaakt om een goede yaconproductie en bijbehorende afzet te realiseren. "Dat hebben ze knap gedaan, waarmee zij ook voor continuïteit wisten te zorgen. Steeds meer afnemers ontdekken yacon om weer eens iets compleet nieuws aan hun klanten aan te kunnen bieden. Het product wordt opgemerkt. In België kwam yacon afgelopen december bijvoorbeeld nog opvallend vaak in het nieuws."

Een product als pastinaak groeit elk jaar sterk in areaal. De afzet volgt een gelijke tred. Daarmee lijkt de groente het label 'vergeten' te ontstijgen. "Op het gebied van kwaliteit is het wel een lastig seizoen, zoals dat voor alle soorten wortelen lijkt te gelden. Bij de 'gewone' oranje biologisch peen zien we dat ook en voor wortelpeterselie zijn de resultaten dit jaar ronduit slecht. Als oorzaak geven specialisten aan dat de combinatie van de droge periode in de vroege zomer en het natte najaar hier debet aan is. "Door de droogte is niet alles opgekomen en de vochtige omstandigheden vlak voor en tijdens de oogst maakten de gewassen vatbaar voor ziektes." 

Ook de pompoenteelt verdient een bijzondere vermelding. "Vorig jaar nog een 'schaars' product, nu met zeer goede resultaten toch een spannend product als het gaat om het realiseren van afzet. De vraag komt nu langzaam op gang. Normaliter is dat aanvangsmoment ruim een maand eerder", vertelt Mtoto in de tweede week van januari. "Er was dit jaar een tekort aan zaaigoed. Doordoor hebben meer biologische telers het ras Amoro gezet, dat hogere tonnages oplevert, maar in de bewaring slechter presteert en door de consument minder gewaardeerd wordt." Het zou Mtoto daarom niet verbazen als telers daar in de komende seizoenen weer en masse vanaf stappen.

De ruime opbrengsten van veel biologische producten en de daaropvolgende prijsdruk mag de versmarkt weliswaar voor de nodige uitdagingen stellen, maar deze ontwikkelingen bieden de verwerkende industrie juist weer kansen. "De industrie lijkt op het moment in percentages dubbel zo hard af te nemen als de versmarkt. Voor een deel komt dat vanwege het feit dat bedrijven vorig seizoen op hun voorraden hebben ingeteerd. Door de lagere beschikbaarheid en de hogere prijzen van biologisch product hebben zij ook minder voorraad aangelegd. Dat kunnen zij nu mooi aanvullen, maar tegelijkertijd zien ze dat de consumptie van biologische soepen, sappen, gesneden AGF en diepvriesgroenten in de markt ook groeit."

Ondanks wisselende seizoenen, marktverschuivingen en sterke areaaluitbreiding in de belangrijkste afzetgebieden heeft de Nederlandse biologische vollegrondsgroentesector nog steeds een zeer gunstige uitgangspositie, besluit de handelaar. "Qua opbrengsten, kwaliteit en bewaring hebben de Nederlandse biologische telers een sterke voorsprong opgebouwd. De afgelopen 15 jaar is er volop geïnvesteerd in hoogwaardige en innovatieve opslag. Ze blijven zich met hun producten onderscheiden. Demeter-teelten groeien in areaal, telers komen met bijzondere producten en spelen nog meer in op de specifieke wensen van afnemers qua verpakking, maatvoering en continuïteit."

Voor meer informatie: