Bio in 2030: de Vlaamse kijk op de toekomst

Waar moet de bio-sector binnen een tiental jaren staan en hoe komen we daar? Dat is de denkoefening die de internationale biologische beweging heeft gemaakt.

IFOAM EU, de Europese koepelorganisatie voor biologische landbouw en voeding, heeft de voorbije jaren gewerkt aan een langetermijnvisie voor de ontwikkeling van bio. Twee jaar lang werkten internationale werkgroepen aan een visietekst, die nu samengevat is in Vision 2030. Ze kregen daarbij input uit diverse hoeken.

De inzet van de hele Europese bio-beweging is nodig om die visie te kunnen realiseren. Daarom werd het voorbije jaar gewerkt aan een actieplan. Op basis daarvan kan iedereen op zijn of haar niveau bijdragen. Ook in Vlaanderen wil men hier werk van maken.

Hoe de Vlaamse sector hiertoe kan bijdragen

Wil de Vlaamse bio-sector zijn doelstellingen halen, dan moet ze de hand reiken naar alle actoren die met voeding en landbouw bezig zijn, ook buiten de biologische sector. Dat betekent samenwerkingen aangaan met gangbare boeren, lokale gemeenschappen, burgerinitiatieven, bedrijven, scholen, chef-koks en ngo's die met duurzaamheid bezig zijn. Alleen met de steun en erkenning van al deze partners is het haalbaar om bio op elke tafel te krijgen.

Aansluiting vinden bij deze actoren vraagt ook om een betere communicatie. Alle mogelijke communicatiemiddelen moeten worden ingezet om te vertellen welke voordelen biologische voeding biedt voor maatschappij en omgeving.

Tot slot hangt het succes van bio ook af van hoe levensvatbaar de sector economisch is. De productiviteit moet omhoog, er is meer omschakeling nodig, bio moet rendabeler worden en de sector moet minder afhankelijk worden van subsidies. De hele keten moet daarin mee investeren. Dat natuurlijk allemaal zonder de kernwaarden te verloochen.

Wat de Vlaamse sector kan bijdragen

Biologische producenten werken samen met de natuur en kiezen zo voor het beste systeem voor mens, dier en planeet. De bio-sector probeert zichzelf voortdurend te verbeteren. De sector wil op die manier ons voedsel- en landbouwsysteem veranderen.

Daarom bouwen biologische producenten het gebruik van hulpbronnen verder af, hergebruiken of recycleren ze inputs en vermijden ze afval. Ze werken aan nog meer dierenwelzijn en gezondheid. Tegelijkertijd werken ze aan het verhogen van hun productiviteit.

Onze maatschappij kiest steeds vaker voor verwerkt voedsel. Alle biologische verwerkers kiezen ervoor om de kwaliteit van hun producten verder te verbeteren door te kiezen voor een gezonde receptuur en een minimum aan verwerkingstechnieken. De bio-sector moedigt mensen ook aan om meer plantaardige eiwitten te consumeren en te kiezen voor minder, maar betere dierlijke producten. Dat leidt tot een gezonder voedingspatroon met een kleinere ecologische voetafdruk.

Biologische systemen presteren beter naarmate er meer kennis is over biologische voedselproductie. De bio-sector moet betrokken zijn bij onderzoek en innovatie, en de verworven kennis delen met de rest van de keten in heel Europa.

Wat de Vlaamse bio-sector kan doen

Voor wie biologisch wil produceren, zijn het mooie tijden. Nooit eerder was de markt zo groot en groeide ze zo snel. Nu de bio-sector stilaan de niche overstijgt, moet de hele keten op zoek naar manieren om bio transparanter en eerlijker te maken. Daarvoor moeten we samenwerken met ondernemers en economische actoren buiten de voedings- en landbouwsector.

Een eerlijk en transparant voedselsysteem kan alleen maar als de meerwaarde en macht evenredig verdeeld zijn over de hele keten. De kosten en opbrengsten van de voedselproductie moeten in evenwicht zijn. Er zou een constante dialoog moeten zijn tussen producenten, inkopers en distributeurs.

Er is vooral vraag naar een zakelijk model dat de meerwaarde van agrariërs erkent. Daarnaast moeten burgers en producenten dichter naar elkaar groeien, zowel in de realiteit als virtueel. Een aantal technische ontwikkelingen zoals het Internet of Things of de blockchaintechnologie kunnen de transparantie helpen verhogen. Ze kunnen meer zeggen over de oorsprong en ware kostprijs van voeding.

Dit artikel verscheen in ietwat aangepaste vorm ook in de laatste editie van Bio Actief 38.

Bron: BioForum Vlaanderen / Bio Actief