Groei bij groentesnijderijen vooral in gangbaar

De biologische sector heeft de wind in de zeilen. Hoewel de omzet van biologische groenten en fruit in Nederlandse speciaalzaken in 2016 een licht verlies noteerde (54,3 miljoen euro, -2,3 procent), kende de omzet van deze productgroep in supermarkten juist een forse stijging (148,4 miljoen euro, +5,8 procent). De krapte op de biologische markt lijkt voorlopig nog even aan te houden, de vele omschakelaars ten spijt. Toch volgt de groei binnen het segment vers gesneden biologische groenten niet dezelfde trend. Afnemers zijn wat terughoudend en eindgebruikers blijken op hun beurt slechts in beperkte mate overtuigd van de meerwaarde.

"Het biologische segment panklare groenten is altijd al klein geweest. We zien het niet als een sterke groeimarkt", steekt Jantine Heemskerk van Heemskerk fresh & easy van wal. Het bedrijf is gespecialiseerd in het snijden, wassen en verpakken van panklare groenten, (maaltijd)salades en rauwkost. "De echte groei binnen het bewerkt product bevindt zich binnen het bedrijf, maar ook sectorbreed, vooral in de conventionele hoek." Toch blijft de commercieel directeur de trends op de voet volgen. "We sluiten onze ogen niet voor de groei die onbewerkte bio-AGF momenteel doormaakt. Bio is een thema waar je niet omheen kunt, dus we blijven binnen onze range panklare producten wel degelijk biologische alternatieven bieden. Zet je deze tak echter af tegen onze totale afzet, dan maakt het bio-aanbod daar nog geen procent van uit."

Zo'n vijftien jaar geleden introduceerde het verwerkingsbedrijf al een lijn biologische producten. Jantine: "Onder het mom 'gewoon proberen' kwamen we al vrij snel tot de conclusie dat deze markt niet echt van de grond kwam. De afzet was laag, de derving hoog. Onbewerkt product was en ís bij de gemiddelde biologisch-georiënteerde consument meer in trek. Vandaag de dag hangt de vlag er niet heel anders voor." Het gangbare assortiment panklare groenten, (maaltijd)salades en door de consument thuis zelf te bereiden verspakketten vertonen de grootste groei. 

De situatie in België is vergelijkbaar, weet Vincent Haspeslagh van Agrafresh. Net als Heemskerk fresh & easy produceert het in Pittem gevestigde bedrijf een breed aanbod salades en groentemixen. "Vanuit distributie en retail is er zeker een bepaalde welwillendheid om op zoek te gaan naar biologische alternatieven, maar we herkennen hier geen constante in. De eindconsument lijkt nog niet volledig overtuigd van de meerwaarde. Anders dan in het eerste gamma, kiezen Belgische consumenten hoofdzakelijk voor vers verpakte, gesneden groenten, vanwege het grotere gemak en het interessante tarief." Een aantal producten, zoals eikenblad, vormen daarop een uitzondering. "Dat zijn de gevoeligere producten die ook binnen het gangbare aanbod gerekend naar kiloprijs het nodige mogen kosten. De groep early adopters deinst niet zo snel terug voor de meerprijs."

Op het vlak van export ziet de accountmanager voldoende groeikansen, mits wordt voorzien in kwaliteit, volume en continuïteit. Het is volgens hem een hele uitdaging om het evenwicht tussen de vraag- en aanbodzijde te vinden. "Het beschikbare aanbod is sowieso al beperkter. Neem daar nog eens bij dat er weinig stabiliteit is in toevoer langs de aanbodzijde en je hebt zeer hoge aanschafprijs als resultaat. De vraag blijft dan of de klanten bereid zijn om deze te betalen." Mede vanwege het forse prijsverschil ten opzichte van het gangbare aanbod merkt hij dat de groei van dit segment binnen België wat achterblijft in vergelijking met landen als Frankrijk en Oostenrijk.

Als de aanbodzijde verder professionaliseert en er op prijsvlak meer toenadering wordt gezocht, dan voorziet Agrafresh nog veel nieuwe afzetmogelijkheden. Vincent: "We moeten enkel nog uitzoeken hoe we binnen het biologisch segment de hele supply chain beter kunnen structureren", aldus Vincent. Om groei te kunnen realiseren is het nodig om aan de aanbodzijde meer zekerheid te creëren. Meer contractteelt bijvoorbeeld: daarmee verzekeren telers zich van afzet en beperken zij hun bedrijfsrisico tot een minimum en is er aan de afzetkant tegelijkertijd meer continuïteit, zodat er minder tot geen onzekerheid meer hoeft te bestaan over hun voorraadpeil. Een retailer wil natuurlijk geen gezichtsverlies leiden door onverhoopt met lege schappen te staan. 

"Een goede stroomlijning in de keten tussen aanvoerzijde en de eindklant is bittere noodzaak." Vincent weet, terwijl hij de vergelijking maakt met het gamma biologische diepvriesgroenten, hoe nauw dat loopt. "Die markt gaat als een speer. Daar is ook een veel betere spreidingsmogelijkheid vanwege de langere houdbaarheid. De levensduur van het vers gesneden product is niet veel langer dan zeven dagen: binnen dat aanbod kun je niet op stockage werken."

Het succes van de markt wordt ook goeddeels bepaald door het toekomstige economische klimaat. "Nu is er onder de consument veel bereidheid om geld uit te geven aan voeding in het algemeen. Verkeren we in een economische malaise, dan zal de prijs doorslaggevend zijn. Een andere mogelijkheid is dat biologisch en conventioneel elkaar steeds meer benaderen, totdat we uitkomen bij een algemeen duurzamere manier van telen en verwerken", verwacht Vincent.

Jantine is het daar mee eens. Ze vindt het een goede ontwikkeling dat de biologische teeltprincipes gangbare bedrijven heeft geïnspireerd hun teelten zo duurzaam mogelijk in te richten. "Maar de biologische teelt is niet allesomvattend", benadrukt ze. "Duurzaamheid gaat breder dan dat. Het draait om verantwoordelijkheid dragen voor je leefomgeving - voor mens, dier en milieu - waarbij je op een zo goed mogelijke manier gebruikmaakt van de natuurlijke hulpbronnen. De technologie, denk aan aquaponics en vertical farming, bestaat al. Daar moet de sector ook oog voor hebben." 

"Wat vaststaat is dat deze trend van gezond eten en leven zeker gestimuleerd moet worden. Dat daarin een belangrijke rol is weggelegd voor verse groenteproducten, kan alleen maar positief onthaald worden", besluit Vincent. 

Voor meer informatie: