De belangrijkste toepassingen van Bisfenol A zijn te vinden in polycarbonaat en epoxy coating. Polycarbonaat maakt plastic hard en wordt gebruikt in bijvoorbeeld plastic bakjes en drinkbekers. Epoxyhars zit bijvoorbeeld aan de binnenkant van voedsel in blik: het is het beschermlaagje dat ervoor zorgt dat het voedsel in blik bewaard kan worden zonder dat het blik gaat roesten.
Hormoonverstorende stoffen zoals Bisfenol A kunnen kwalijke gevolgen hebben voor de volksgezondheid doordat het je hormoonhuishouding kan verstoren.
Bisfenol lekt via de verpakkingsmaterialen in ons eten. Om welke producten gaat het? Stichting Wemos heeft samen met TNO de proef op de som genomen en een aantal veelgebruikte producten getest. In 4 van de 5 geteste producten is Bisfenol A aangetroffen:
- Blik maïs AH Basic (6 microgram per kilo)
- Pakje appelsap Goudappel Appelsientje (6 microgram per kilo)
- Blik knakworstjes Unox Knaks (25 microgram per kilo)
- Blik tonijn Princes (13 microgram per kilo)
Volgens Wemos overschrijdt geen van deze producten afzonderlijk de grens van de Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) van 4 microgram per kilo lichaamsgewicht per dag. De vraag is echter hoeveel men nu dagelijks in totaal aan hormoonverstorende stoffen binnenkrijgt, het zogenaamde 'cocktail effect'. De EFSA heeft de maximale toelaatbare grens vorig jaar bijgesteld van 50 microgram per kilo lichaamsgewicht per dag naar 4 microgram per kilo lichaamsgewicht per dag. Lees hier het rapport van EFSA (Engels).
Weekmakers in de gezondheidszorg
Bisfenol maakt plastic hard maar er zijn ook weekmakers, oftewel ftalaten, die plastic juist zacht maken. Een bekende weekmaker, DEHP is terug te vinden op een plek waar je het niet zou verwachten, namelijk in de gezondheidszorg. Infuussets, buisjes, plastic zakjes en handschoenen bijvoorbeeld bevatten chemische stoffen die 'lekken' en in het lichaam terecht kunnen komen. Kwetsbare groepen zoals pasgeborenen, maar ook nierdialysepatiënten worden veelvuldig en langdurig blootgesteld aan deze stoffen.De organisatie Health Care Without Harm schreef dit rapport over het gebruik van BPA en weekmakers in de gezondheidszorg en over mogelijke alternatieven.
Terugdringen kàn wel
Een aantal ziekenhuizen in Europa besloten om het gebruik van chemische stoffen zoals Bisfenol en ftalaten te minderen. Denemarken, Zweden, Oostenrijk en het Westfriesgasthuis in Hoorn hebben zelf initiatief genomen om het gebruik van PVC (met daarin de stof DEHP) terug te dringen.In Frankrijk is sinds vorig jaar een wettelijk verbod op het gebruik van BPA in voedselproducten. Na een jarenlange lobby is de Franse regering overstag gegaan.
Europees beleid laat al jaren op zich wachten. Onlangs nog werd de Europese Commissie op de vingers getikt door het Europees Hof van Justitie om haast te maken met wetenschappelijke criteria voor hormoon verstorende stoffen. Lees hier de reactie van Wemos op deze uitspraak.
Klik hier om de uitzending te bekijken.