"Zonder weerstand wordt de natuur de vijand"
Een andere kijk op vogelgriep - Column Bert van Ruitenbeek
Een andere kijk op Vogelgriep
Volgend jaar is het international jaar van de bodem. Verlies aan bodemvruchtbaarheid door overbemesting en gebruik chemicaliën door intensieve landbouw is een groot probleem, maar het gaat langzaam en dringt dan ook veel te langzaam tot ons door. Wakker worden we als de industriële landbouw zorgt voor opschudding door bijvoorbeeld uitbraak van dierziekten zoals BSE, MKZ,varkenspest, Q-koorts. Dieren worden geruimd, wegen afgezet.
En nu dus weer vogelgriep. 11 jaar geleden was ik in de vorige vogelpestcrisis samen met Niko Koffeman - nu senator voor de Partij van de Dieren - initiator van de actie Adopteer een Kip. We kwamen er in de media vanuit de biologische sector niet doorheen met een alternatief geluid en moesten het van creativiteit hebben. De toekomst was juist aan de weerbare kip, die naar buiten kan in de frisse lucht in beperkte aantallen en voldoende bewegingsruimte. Zelfs toenmalig minister Veerman van Landbouw adopteerde een kip. De actie loopt nog steeds. De markt voor biologisch pluimvee is sindsdien flink toegenomen. Ook de bio-dynamische pluimveehouderij groeit en gaat nog verder met hanen bij de kippen, nog meer ruimte en groot deel voer dat wordt verbouwd op het eigen bedrijf.
Maar het is nog steeds een schijntje bij de inmiddels in Nederland meer dan 100 miljoen kippen. Zijn bio-kippen bestand tegen vogelgriep? Het is een vreemd virus, dus hoogstwaarschijnlijk niet, ook omdat de bio-sector nog afhankelijk is van de kippensoorten uit de gangbare fokkerij. Net als in de zadenwereld heb je hier machtsconcentraties en worden kippen gefokt op minimaal voergebruik en maximaal rendement, niet op weerbaarheid. Het probleem is daarmee gekoppeld aan de industriële schaal waarop wij in Nederland in een zeer dichtbevolkt land kippen houden. Hierdoor zien overheid en pluimveesector zich gedwongen tot draconische maatregelen en doden we zelfs gezonde eenden omdat ze in de buurt zitten van overvolle stallen.
Voor mensen begrijpen we direct dat het belangrijk is om voldoende beweging en buitenlucht te hebben en goed voedsel te krijgen. We bouwen weerstand op. Kippen die met 150.000 bij elkaar in schuren zitten bouwen niets op en zo'n virus verspreid zich in zo'n stal als een veenbrand. En dan is het toverwoord hygiëne om elke besmetting te voorkomen. En wordt de natuur de vijand en een buitenlopende kip iets gevaarlijks. Maar het buitensluiten van ziektekiemen, blijkt dus zelfs in gesloten stallen niet goed te lukken. De natuur laat zich niet buitensluiten, we moeten ons ermee verhouden. Onderzoek en fokkerij zou zich daarom veel meer op weerstand moeten richten.
Zowel voor een gezond bodemleven als voor alles wat er op onze bodem rondloopt.
Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter