Duurzame voeding: afscheidssymposium Harry Aiking

Donderdag 23 oktober nam milieuchemicus Harry Aiking afscheid van het Instituut voor Milieuvraagstukken tijdens het symposium 'Duurzame voeding: Schaal als spanningsveld'. Na ruim 34 jaar blikte hij terug op zijn carrière bij het IVM-VU en de veranderingen in zijn onderzoeksonderwerpen. Waar Harry begon als harde chemicus, leerde de samenwerking met psycholoog Joop de Boer hem steeds meer de gamma-kanten van het milieuonderzoek te waarderen. Nog steeds schrijven Harry en Joop, beiden inmiddels gepensioneerd, jaarlijks samen een artikel.

Harry Aiking betoogt dat het meest duurzame dieet een dieet is met maar één of twee dagen vlees of vis per week en spaarzaam wat zuivelproducten betreft. Zo zit er volgens Harry zelfs veel eiwit in alle koffie die wij Nederlanders dagelijks drinken. We consumeren 60-70% meer eiwitten dan we nodig hebben, maar beseffen niet dat het bijna in alle voedingsmiddelen zit. Een dieet van vooral fruit, groente, peulvruchten en meelproducten met minder dierlijke producten is niet alleen beter voor onze gezondheid, maar ook het meest gunstig voor de natuur en de wereldvoedselvoorziening. Als alle mensen op aarde een dergelijk voedingspatroon zouden hebben, is er voorlopig geen voedselschaarste en is de impact op de biodiversiteit en de opwarming van de aarde veel kleiner door onder andere minder gebruik van land, water en brandstoffen. Zijn conclusie is dat alle kringlopen versneld zijn, maar dat het tempo van nationale en internationale besluitvorming geen gelijke tred heeft gehouden.

Meer informatie over de visie van Harry Aiking op Duurzame Voeding is te vinden in het artikel Eet meer plant, dat zaterdag 25 oktober in de Volkskrant verscheen.

De andere drie sprekers belichten andere aspecten van duurzame voeding. Jan Willem Erisman (hoogleraar integrale stikstofstudies VU) pleit in zijn lezing 'Duurzame voedselproductie in 2015: Intensiveren en extensiveren!' voor een herverdeling van productie. Hij ziet veel mogelijkheden voor meer lokaal geproduceerde groenten en fruit, door bijvoorbeeld de vruchtbare riviergronden hiervoor meer te benutten dan nu. Lokale productie zorgt ook voor verminderde transportkosten, en voor behoud van regenwoud, dat in dat geval niet langer wordt gekapt om er veevoer, veelal soja, te verbouwen. Ook hij pleit voor vermindering van de stikstofemissies, internaliseren van de milieukosten en een goede balans tussen extensieve en intensieve landbouw. Sanderine Nonhebel (Rijksuniversiteit Groningen) maakt aan de hand van haar eigen schapen aanschouwelijk wat de reële kosten en productiecapaciteit van echt scharrelvlees zijn. Als wij als Nederlander alleen vlees van wilde zwijnen in Nederland zouden willen eten, dan komt dat neer op één worstje per jaar per persoon. Meer ruimte is er namelijk niet. Maar de oppervlakte van Flevoland met scharrelvarkens dekt al een kwart van de Nederlandse consumptie. De intensieve veehouderij produceert echter driemaal zoveel als de Nederlandse consumptie. Haar conclusie is: "Als je 10 euro per kilo een acceptabele prijs voor vlees vindt, moet je niet mekkeren over dierenwelzijn." Arthur Mol (Universiteit Wageningen) gaat tot slot in op de Mondiale sturing van duurzame voedselproductie en -consumptie. Op dit moment gaat mondiaal duurzaamheidsbeleid vooral via markt en macht. Maar dat resulteert in allerlei problemen rond milieu en gezondheid. Overheden, industrie en consumenten kunnen die alleen in samenspraak oplossen. En dat lukt maar heel langzaam, stapje voor stapje.

Voor meer informatie: www.vu.nl