"Michiel Korthals: "Opschaling biologische sector is nodig"

Tholen - Dinsdag 7 oktober werd bij Antropia in Driebergen het eerste Bionext Netwerkevent gehouden. De bijeenkomst kon uiteindelijk rekenen op ruim 200 deelnemers. Hoofdspreker was filosoof en emeritus hoogleraar Michiel Korthals. Zijn presentatie had het onderwerp 'Biologische landbouw: op weg naar een duurzame landbouw- en voedingsbenadering'. Korthals nam in april dit jaar afscheid als hoogleraar Toegepaste Filosofie aan Wageningen University. Volgens Korthals is de consument een complex wezen: "Ik heb eens urenlang gesproken met een groep consumenten en het viel me daarbij op hoe ingewikkeld de consument in elkaar zit. We zijn nog wel een miljoen jaar bezig om de vraag te beantwoorden waarom een consument iets koopt."

Mondige consument

Korthals sprak onder meer over hoe de bio-branche de kloof tussen productie en consumptie kan verkleinen. Daarin speelt volgens hem onder meer de mondigheid
mondigheid van de consument een grote rol in. "Mondigheid is naar mijn mening ook verantwoord nadenken over wat je als consument in je mond stopt. Deze mondigheid heeft de laatste jaren een sterke impuls gekregen." Hij gaf verder aan dat de mondige consument niet zit te wachten op morele superioriteit binnen de biologische sector. "Probeer niet je gelijk te halen. Deze bewuste consument maakt zijn eigen keuzes." Korthals benadrukte ook dat landbouw en voeding complexe en dynamische thema's zijn, waarin dogma's niet werken.

Daarnaast adviseerde Korthals om niet in de 'gezondheidsval' te trappen: "Trap niet in de val om teveel de nadruk te leggen op de gezondheidsaspecten. Laat de consument zelf bepalen wat ze verantwoord vinden om te eten. Ik ben er ook van overtuigd dat we nog bijna niets weten van het effect van voeding op gezondheid. Dat is veel te ingewikkeld. We bevinden ons in het stadium waarin de natuurkunde zich in 1400 bevond."

Opschalen

Hij benadrukte in zijn presentatie ook dat innovaties in de biologische landbouw nodig zijn om in te spelen op de gevolgen van de klimaatverandering. En hij is van mening dat opschaling in de biologische sector nodig is: "Dit moet op de één of andere manier. Als je echt voor duurzaamheid gaat, moet je opschalen. De bio-branche moet breder en groter worden, een soort massa-organisatie. Ik zie kansen voor een goed georganiseerde netwerkorganisatie, omdat er in deze branche veel mogelijkheden zijn voor aankomende ondernemers. Hen moet je ruimte geven om nieuwe dingen te doen. De branche is hierin al goed op weg. Wel moet de branche uiteraard blijven waken voor verloedering als bio groot wordt."

Economische aanbevelingen

Volgens Korthals liggen er vooral in de catering en bij zorginstellingen nog volop groeikansen voor biologisch. "Dit is echt nog een gat in de markt. Hoe is dit mogelijk?
Volgens mij zijn veel horecaondernemers namelijk zeer geïnteresseerd in biologische producten." De betrokkenheid van biologische winkels binnen de gemeente is volgens hem ook erg belangrijk. En er liggen kansen in het aansluiten bij alternatieven voor winkels, zoals de voedselcoöperaties.

Biologisch duurzamer

Korthals begon zijn presentatie door duidelijk te maken dat de biologische landbouw in zijn ogen in ieder geval al een stuk duurzamer is dan de intensieve landbouw. Hij hanteert zes ethische criteria om te bepalen of landbouw echt duurzaam is en biologische landbouw scoorde hierop een stuk beter. Wel zag hij nog wat verbeterpunten en kan de bio-landbouw volgens hem nog veel leren van de agro-ecologische stroming.

Voor meer informatie: Michiel.korthals@wur.nl en Wu.academia.edu/michielkorthals