Poolse consumenten kopen steeds liever biologische groenten en fruit. Dit blijkt het groeiende aantal gecertificeerde biologische bedrijven die geen landbouwchemicaliën en kunstmest gebruiken. Het aantal is al gestegen tot bijna 20.000 boerderijen, terwijl dat er in 2011 nog maar 1.500 waren. De meeste bevinden zich in de provincies West-Pommeren, Ermland-Mazurië en Neder-Silezië.
Er is een nieuw verkoopmodel geïntroduceerd waarbij de consument rechtstreeks van telers kan kopen. De hogere prijzen van biologische producten worden daarmee gedrukt. Dit model heet RWS en bestaat ook al in Frankrijk en Tsjechië, waar het al door meer dan 300.000 mensen wordt gebruikt. Er zijn momenteel zes RWS in Polen, waaronder in Warschau, Poznan, Szczecin en Opole.
Hoe werkt het?
RWS is gebaseerd op het eenvoudige principe dat biologische producten goedkoper zijn dan in winkels, doordat tussenpersonen ontbreken. Peter Trzaskowski, mede-oprichter van het Warschau RWS, zegt dat groepen consumenten een overeenkomst kunnen maken met een teler om vast te stellen wat er voor hen kan worden geproduceerd in dat seizoen. In praktijk betekent dit dat op een bepaalde dag en bepaalde locatie een persoon uit de groep de bestelde groenten kan ophalen.
Elke klant betaalt twee dagen van te voren het benodigde bedrag op een aparte rekening. Na ontvangst van de producten, heeft de klant twee dagen de tijd om eventuele klachten te melden. Pas daarna wordt het geld gestort op de rekening van de teler. Dit zorgt ervoor dat de producent weet dat de producten niet worden verspild en heeft ook de klant de garantie dat hij de producten zal ontvangen. Hiermee zorgt RWS voor zowel kwaliteit als betrouwbaarheid.
Daarnaast is het contract ook veilig voor de teler, die in het geval van een grote misoogst geen geld hoeft te betalen.
Hoeveel kost het?
"De prijzen van biologische groenten en fruit gekocht zijn inderdaad hoger, maar ik ben er zeker van dat de groenten niet zijn bewerkt," zegt mevrouw Bozena, die betrokken is bij een van de RWS.
Voor sla rechtstreeks van de teler betaalt u 3,50 złoty (€0,84), terwijl hetzelfde product in de supermarkt bijna 2 złoty (€0,48) kost. In een biologische winkel betaal je meer dan 6 złoty (€1,43) voor dezelfde sla. Een zak van 2,5 kilo aardappelen kost op de markt minder dan 2 złoty (€0,48). Door de aankoop in een groep via RWS is de prijs per kilo vergelijkbaar, of net iets meer dan 2 złoty. In een biologische winkel zal een kilo aardappelen ongeveer 6 złoty (€1,43) kosten.
Appelen zijn veel goedkoper in de supermarkt; de prijs per kilo varieert van 2 tot 4 złoty (€0,48- €0,96). Een kilo biologisch fruit rechtstreeks gekocht van de teler kost gemiddeld 5 złoty (€1,20), net als in een biologische winkel.
Volgens mevrouw Bozena, bepaalt de kwaliteit of we bereid zijn om meer te betalen. "Iedereen die biologische sla of wortelen heeft geprobeerd wil niks anders meer," zegt ze.
Volgens de oprichter van het platform, is het belangrijkste voordeel dat de klant directe kennis over de producent heeft. "Dit maakt het proces meer betrouwbaar," zegt Andrej Modic.
"Groepsaankopen vinden plaats zonder tussenpersonen, zodat er meer geld naar de teler gaat. Daarnaast is de ondertekening van RWS gratis", benadrukt de oprichter. Het platform vraagt een kleine commissie van 15 procent op de aankopen van de klanten. "Als de klant bijvoorbeeld een bestelling doet van 100 złoty, ontvangt de teler 85 procent", benadrukt Modic, waaraan hij toevoegt dat BTW en marketingactiviteiten hier al zijn bijgerekend.